Diervriendelijk bouwen voor de gierzwaluw

Utrecht staat voor diervriendelijk bouwen. Bij (bouw)werkzaamheden moet uw rekening houden met dieren die beschermd zijn door de omgevingswet. De gierzwaluw en zijn nestplaatsen vallen onder deze wet. 

Kwetsbare periode

Gierzwaluwen leggen eieren vanaf begin mei en voeden tot begin augustus hun jongen. In de periode mei – juli is de vogel dus het meest kwetsbaar.

Hoe weet ik of er gierzwaluwen bij mij thuis broeden?

Vanaf half mei nestelen gierzwaluwen. De jongen worden geboren in juni. De vogels zijn overdag op jacht, maar keren in de vroege avond weer terug naar het nest. Rond de schemering vliegen de gierzwaluwen op dakgoothoogte door de straat, vaak achter elkaar aan en ze roepen dan naar elkaar. Dit noemen we ‘gieren’.

Maken de dieren aanstalten om een gebouw in te vliegen? Of ziet u ze daadwerkelijk wegkruipen onder de dakgoot of dakpannen? Dan is daar waarschijnlijk een nest..

Waar komen gierzwaluwen voor?

Gierzwaluwen broeden graag onder dakpannen en achter dakgoten maar maken ook gebruik van andere spleten en nisjes in gebouwen. Ze maken ook vaak gebruik van de kops gevel van bijvoorbeeld hoekwoningen. Op de onderstaande kaart kunt u zien in welke buurten de gierzwaluw broedt.

Bekijk de kaart met gierzwaluwen in Utrecht

De kaart geeft een beeld van de verspreiding van gierzwaluwen in de gemeente. Maar de kaart is niet compleet. U kunt ons helpen de gierzwaluw beter in kaart te brengen. Ziet u een gierzwaluw? Voer dat in op www.waarneming.nl.

Bij welke werkzaamheden kunnen nestplaatsen verloren gaan?

De volgende werkzaamheden aan uw huis kunnen gevaarlijk zijn voor de nesten:

• na-isolatie van het dak, vooral de ruimte tussen dakbeschot en dakpan met bijvoorbeeld 'isoparels'
• plaatsen van nieuwe dakpannen
• plaatsing van dakkapellen en dakramen
• herstel van scheefliggende of gebroken dakpannen
• herstel van losse of gescheurde loodslabben
• onderhoud en herstel van dakgoten
• het plaatsen van steigers tot een hoogte van de dakrand

Doet u werkzaamheden die kunnen zorgen voor schade aan de nestplaatsen? Dit is een overtreding van de omgevingswet. U kunt hier een vergunning voor aanvragen, dit regelt u bij de provincie Utrecht via het omgevingsloket.

Maatregelen om de gierzwaluw te beschermen bij uw werkzaamheden

Komen er in uw buurt gierzwaluwen voor en gaat u een verbouwing of renovatie uitvoeren? Geef deze informatie door aan uw aannemer en tref onderstaande maatregelen:

• Voer werkzaamheden aan uw dak en/of de locaties waar gierzwaluwen broeden, niet uit in de broedperiode van de gierzwaluw (eind april tot en met augustus), maar wacht tot de broedperiode voorbij is (september tot en met begin april).
• Wijs uw aannemer op de aanwezigheid van gierzwaluwen. Vraag hem om rekening te houden met de nesten en de dieren niet te verstoren, anders kunnen bijvoorbeeld de jonge vogels overlijden.
• U kunt een vergunning aanvragen, dit regelt u bij de provincie Utrecht via het omgevingsloket.
• Let op met het plaatsen van steigers. De gierzwaluwen hebben een aanvliegroute nodig van en naar hun nest. Het is beter om niet in de broedtijd te werken om risico op verstoring te vermijden.
• Behoud nestlocaties door invliegopeningen weer toegankelijk te maken of bied vervangende nestplaatsen aan in de vorm van gierzwaluwkasten. Wanneer nestplaatsen verwijderd worden, kunnen volwassen vogels zich doodvliegen tegen de gevel.
   

Meer informatie

Meer weten over de gierzwaluw? Bekijk het Kennisdocument gierzwaluw van BIJ12.