Utrechts planproces
Bij ingewikkeldere bouwplannen en gebiedsontwikkelingen gebruiken we het Utrechts Planproces. Een planproces is een stappenplan om van idee tot uitvoering te komen. Hierin staat onder andere welke bestuurlijke stappen er nodig zijn en op welke manier u kunt meedenken over de uitwerking van de plannen.
We gebruiken 3 typen planproces, voor 3 soorten projecten:
- Utrechts Planproces Gebiedsontwikkeling (UPG). Voor ingewikkelde bouwplannen of gebiedsontwikkelingen die niet in het huidige omgevingsplan passen.
- Utrechts Plan Proces 3: Bereikbaarheidsproject. Voor een infrastructuurproject voor auto, fiets, openbaar vervoer.
- Utrechts Plan Proces 4: Buitenruimteontwikkeling. Voor een buitenruimteproject anders dan een bouwproject of bereikbaarheidsproject. Bijvoorbeeld een stadspark.
Utrechts Planproces Gebiedsontwikkeling
We gebruiken het Utrechts Planproces Gebiedsontwikkeling (UPG) om te onderzoeken of en hoe we ingewikkelde bouwplannen en gebiedsontwikkelingen mogelijk kunnen maken.
Achtergrond
De coalitiepartners in de gemeenteraad zetten zich in om zoveel mogelijk woningen beschikbaar te maken en te houden. Dat is vastgelegd in het coalitieakkoord 2022-2026. Een van deze maatregelen is het aanpassen van het Utrechts planproces, waarmee we de voorbereidingstijd van ingewikkelde bouwplannen verkorten. Naast versnellen hebben we het proces ook verbeterd, met bijvoorbeeld extra aandacht voor samenwerking met de stad (Samen Stad Maken).
Het UPG vervangt vanaf 2025 het UPP1 (gebiedsontwikkeling) en UPP2 (complex bouwproject) van het Utrechts planproces (UPP) dat we hiervoor gebruikten. In 2025 werken we het nieuwe UPG uit, door bijvoorbeeld sjablonen voor documenten te maken en werkprocessen te bepalen. Dat kan betekenen dat we deze informatie in de loop van 2025 nog aanpassen. In 2025 gaan we de nieuwe werkwijze namelijk stap voor stap invoeren.
5 fasen van het UPG
We leggen hierna uit welke stappen een initiatiefnemer doorloopt als een bouwplan niet in het omgevingsplan past en er een zogeheten Wijziging omgevingsplan nodig is. Dat noemen we een complexe aanvraag omgevingsoverleg. Daarbij is de basis dat er steeds overleg is tussen ons, de partij die het idee heeft (de initiatiefnemer) en de omgeving waar het bouwplan uitgevoerd wordt.
De raad beoordeelt uiteindelijk onder welke eisen, wensen en voorwaarden de gemeente wil meewerken aan de wijziging van het omgevingsplan.
Het doel van deze fase is om een beeld te krijgen van het initiatief. In deze fase voeren initiatiefnemers voor een gebiedsontwikkeling of een complex bouwproject gesprekken met ons. Samen verkennen we hoeveel kans een idee heeft.
Het doel van de initiatieffase is om nadere afspraken te maken over:
- De inhoud van het plan
- De dekking van de plankosten
- De wijze van samenwerken met de stad
- Het vervolgproces
- De bestuurlijke wenselijkheid van een project te bespreken
We vragen bekende bewonersgroepen uit de omgeving van het initiatief naar hun mening. Over hoe de samenwerking met de stad in de volgende fase het beste kan gebeuren. Dat gesprek gaat in deze fase dus niet over de inhoud, maar over het vervolg in de volgende fase. De initiatiefnemer legt de wijze van samenwerking vast in een samenwerkingsplan. De betrokken wethouders worden geraadpleegd over de bestuurlijke wenselijkheid van het bouw-initiatief. Daarna start de volgende fase.
Het doel van de definitiefase is om te onderzoeken of en hoe het initiatief binnen het beleid van de gemeente haalbaar is. We beoordelen het initiatief op thema’s die we belangrijk vinden. Ook vragen we Utrechters naar hun inbreng. We doen dat door Samen Stad Maken toe te passen. En natuurlijk brengt de initiatiefnemer zijn of haar wensen en eisen in. De uitkomst van dit proces vertalen we in een Nota van Uitgangspunten (NvU).
In een NvU staat onder welke wensen en eisen de gemeente bereid is om medewerking te verlenen aan het bouwinitiatief. In het algemeen stelt de gemeenteraad de NvU vast. Voor sommige gebieden heeft de raad namelijk besloten dat het college mag besluiten over een NvU. Bij de NvU hoort een samenwerkingsverslag.
In deze fase starten we ook met het opstellen van wat we de anterieure overeenkomst noemen. Hierin staan afspraken tussen de gemeente en de initiatiefnemer over
- de uitvoering van het plan
- de procedure die de gemeente volgt om het initiatief mogelijk te maken
- de kosten voor de initiatiefnemer
- andere belangrijke samenwerkingsafspraken.
De gemeenteraad besluit per NvU of hij het college het omgevingsplan laat wijzigen. Die wijziging hoort bij de volgende fase.
Het doel van deze fase is om het initiatief juridisch en ruimtelijk mogelijk te maken. In deze fase werkt de initiatiefnemer de plannen verder uit in een Voorlopig Ontwerp en Definitief Ontwerp. We sluiten de anterieure overeenkomst met de initiatiefnemer. We starten de wettelijke procedures ‘Aanvraag wijziging omgevingsplan’ en een ‘Aanvraag omgevingsvergunning’.
In deze fase leggen we het ontwerp omgevingsplan volgens de Omgevingswet 6 weken ter inzage en kan iedereen een mening geven. Dat noemen we ook wel een zienswijze indienen en dit kan schriftelijk of mondeling. Afhankelijk van het besluit in de vorige fase, stelt of de raad of het college het nieuwe omgevingsplan vast. Tenslotte vraagt de initiatiefnemer in deze fase een vergunning voor het bouwproject aan.
Het doel van deze fase is de uitvoering van het plan. We ronden de procedure aanvraag omgevingsvergunning af. Ook verlenen we de vergunning. In de uitvoeringsfase stelt de initiatiefnemer een plan op voor bereikbaarheid, leefbaarheid, veiligheid en communicatie tijdens de bouw. Hierin legt de initiatiefnemer uit hoe hij veilig gaat bouwen en hoe de buurt op de hoogte wordt gehouden. Verder maakt de initiatiefnemer het plangebied klaar voor de bouw (bouwrijp) en start de bouw. Na afronding van de bouw levert hij het uitgevoerde bouwplan op.
Utrechts Plan Proces 3 en 4
Het Utrechts Plan Proces 3 (UPP 3) gebruiken we voor bereikbaarheidsprojecten. Dat zijn projecten voor het verkeer in de stad: auto, fiets en openbaar vervoer. De infrastructuur van Utrecht.
Het Utrechts Plan Proces 4 (UPP 4) gebruiken we voor een buitenruimteproject, anders dan een bouwproject of bereikbaarheidsproject. Bijvoorbeeld een stadspark. Voor UPP 3 en 4 ontwikkelen we ook een nieuwe vorm: het Utrechts Planproces Openbare Ruimte. Totdat dat proces is vastgesteld, werken we nog met UPP 3 en 4.
6 fasen van het UPP 3 en 4
Voor het UPP 3 en UPP 4 doorlopen we als gemeente 6 stappen.
In deze fase starten we het project op. We maken afspraken over de eisen waaraan het project moet voldoen.
In deze fase maken het eerste ontwerp (het Integraal Programma van Eisen en Functioneel Ontwerp).
In deze fase werken we het eerste ontwerp verder uit. We onderzoeken ook wat er nodig is om het ontwerp uit te kunnen voeren.
We maken een technische uitwerking van het ontwerp en leggen alle keuzes vast.
We zoeken een aannemer om het werk uit te voeren en bereiden het werk voor.
We voeren het werk uit. Als het werk af is, leveren we het op en gaat het project over naar beheer.
Tot slot
We gebruiken de verschillende typen van het Utrechts planproces om zoveel mogelijk op eenzelfde manier te werken en te zorgen dat iedereen kan zien hoe we dat doen. Toch blijft elk project maatwerk en we bekijken per stap wat nodig is. Daarom wijken we soms ook af van de processen.
Contact bij ingewikkelde projecten
Ruimtelijk regisseurs van de gemeente begeleiden de wat meer ingewikkelde projecten. De ruimtelijk regisseur is verantwoordelijk voor de ontwikkelingen in het gebied.
Hulp en contact Ruimtelijk regisseur
Telefoon
14 030
Maandag t/m vrijdag 8.30 – 17.30 uur
Donderdag 8.30 - 20.00 uur