Waterkwaliteit

In Utrecht hebben we honderden kilometers aan sloten, grachten en vijvers. Al dat water houden we schoon en aantrekkelijk voor mensen, planten en dieren.

Dat doen we samen met andere overheden, zoals de waterschappen Amstel, Gooi en Vecht, het Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden en Rijkswaterstaat.

Schoon en gezond water draagt bij aan een gezonde, prettige leefomgeving voor mensen en dieren. In en om schoon water groeien (water)planten en leven allerlei dieren. Zo versterkt een goede waterkwaliteit de biodiversiteit.

Wat doet de gemeente voor de waterkwaliteit?

• We leggen natuurvriendelijke oevers aan. Dit zijn oevers waarbij land langzaam overgaat in water en waar veel ruimte is voor (water)planten. 
• We verbeteren bestaande ‘harde’ oevers door ruimte te maken voor planten en dieren.
• We stimuleren de hoeveelheid waterplanten. Deze zuiveren het water en zijn goed voor vissen en andere waterdieren.
• We verwijderen exotische waterplanten. Deze verspreiden zich snel, verdringen andere planten en zorgen dat het water niet goed doorstroomt. 
• We maken het water in sloten schoon door te baggeren.
• We snoeien bomen en struiken op oevers en verwijderen een teveel aan riet. 
• Als water te lang stilstaat, verbeteren we de doorstroming. Dit helpt met het tegengaan van kroos. Te veel kroos dekt het wateroppervlak af waardoor er geen zuurstof en licht meer door kan. Dat is niet goed voor vissen, andere waterdieren en planten.
• We vissen zwerfafval en fietsen uit de grachten.

Lees meer over de watertaken van de gemeente en de andere overheden

Waterkwaliteit meten

Elke 3 jaar meten we samen met het waterschap de waterkwaliteit. We beoordelen dan een groot deel van de vijvers, sloten en grachten in de stad. We kijken bijvoorbeeld naar hoe helder het water is, het aantal planten en dieren en hoeveel afval er in het water ligt. 

Bekijk de resultaten van de laatste

Zwemmen in open water

Er zijn 3 officiële plekken om in open water te zwemmen in Utrecht: Strijkviertelplas, Voorveldse Polder en Haarrijnse Plas.

Waar zwemmen in open water?

Zwemmen in open water is altijd op eigen risico. We raden het af om op niet officiële zwemlocaties te zwemmen. Zwemmen bij bruggen, sluizen en in vaarwater is verboden. We raden aan om te zwemmen in de zwembaden of op de officiële zwemlocaties. Kijk op zwemwater.nl of de waterkwaliteit goed genoeg is om te zwemmen.

Risico’s zwemmen in open water

Duiken en springen is gevaarlijk. U kunt niet zien hoe diep het water is. Er kunnen ook voorwerpen onder water aanwezig zijn. Dit kan tot verwondingen leiden.
De kwaliteit van open water kan slecht zijn, bijvoorbeeld door bacteriën. Na lange perioden van warmte of na een grote regenbui kan waterkwaliteit sterk verminderen. In de zomer is er meer kans op blauwalg en botulisme.

Blauwalg

De warmere zomers en langere perioden met hoge temperaturen geven meer kans op blauwalg in sloten, plassen en grachten. Blauwalg is een bacterie die giftige stoffen produceert waar mensen en dieren ziek van kunnen worden. We adviseren dan niet in contact te komen met het water. Wanneer er blauwalg in het water zit, plaatsen we waarschuwingsborden bij het water. Is de blauwalg niet meer aanwezig? Dan halen we deze borden weer weg. Denkt u blauwalg te zien? Meld dit bij het waterschap.

Meld blauwalg in het water op hdsr.nl

Onderwaterplantenbakken

Waterplanten maken het water schoon. Ook zorgen ze dat het water prettig is om te leven voor vissen en andere waterdieren. Om de waterplanten te helpen, plaatsen we onderwaterplantenbakken.

De planten in de bakken trekken voedsel aan voor vissen, zoals waterslakken en andere waterdiertjes. Ze zorgen ook voor een schuilplek en een plek om voort te planten. Eerder deden we samen met waterschap HDSR en ReefSystems een proef bij Rotsoord. Onderwatercamera's hielden de plantenbakken in de gaten. Toen bleek dat vooral jonge vissen aangetrokken worden door de waterplanten.

Oevers en watergangen maaien

De meeste oevers en watergangen maaien we in het najaar. Zo verstoren we geen broedende rietvogels en zorgen we ervoor dat jonge vissen en amfibieën beschutting hebben in het water. We laten een deel van de begroeiing staan voor rietvogels en oeverdieren. Het niet gemaaide deel wordt het jaar erop gemaaid. We maaien bij voorkeur niet in de zomer om zuurstoftekort in het water voor vissen te voorkomen. Het maaisel blijft een aantal dagen liggen. Dan kunnen diertjes er nog uit kruipen. Een klein aantal watergangen maaien we in het voorjaar. Dit doen we terughoudend om broedende en jonge dieren niet te verstoren. We maken waar nodig alleen het gedeelte waar boten varen vrij.

Wat kunt u zelf doen?

• Houd het water schoon. Zorg dat er geen afval in het water terecht komt.
• Gooi geen waterplanten of dieren uit uw vijver of aquarium in de sloot. Deze ‘exoten’ kunnen in korte tijd snel groeien en verdringen de dieren en plantensoorten uit ons eigen land.
• Hebt u een tuin aan het water? Snoei bomen en struiken dan op tijd, zodat het water niet vol met (rottende) bladeren komt te liggen.
• Ziet u kansen in uw buurt voor het verbeteren van de waterkwaliteit? Bijvoorbeeld voor het aanleggen van een natuurvriendelijke oever of het stimuleren van waterplanten? Vraag subsidie aan via ons initiatievenfonds. Of maak gebruik van de subsidie Blauwe Bewonersinitiatieven van HDSR.