Veilig en weerbaar: lesaanbod voor leerlingen en docenten
We willen jongeren sterk en weerbaar maken tegen drugs- en online criminaliteit. Daarvoor hebben we dit lesaanbod ontwikkeld.
Het lesaanbod richt zich op de bovenbouw van de basisschool, het voortgezet onderwijs en het (v)mbo. Elk niveau heeft een eigen samenstelling van lessen. Ook voor docenten zijn er trainingen. Alle lessen zijn gratis, tenzij anders vermeld.
Snel naar het lespakket van:
Middelbaar beroepsonderwijs (mbo), vmbo en praktijkonderwijs
Basisonderwijs
In een kick-off en 5 lessen vergroten leerlingen hun weerbaarheid tegen verleidingen uit de wereld van (drugs)criminaliteit. Op een open en positieve manier komen leuke maar ook moeilijke onderwerpen ter sprake. Van identiteitsvorming, groepsdruk tot zwaardere onderwerpen als criminaliteit.
Via een intake op school zorgen we ervoor dat het lespakket goed aansluit op het bestaande lesprogramma. Wijkagent, Jongerenwerk en Openbaar Ministerie werken mee in de klas aan het programma Kapot Sterk.
Voor wie
Leerlingen van groep 7 en 8 van het basisonderwijs.
Politiekids is een intensief programma van 16 weken (woensdagmiddagen). Kinderen leren bijvoorbeeld om ‘nee’ te zeggen tegen verleidingen. En hoe ze zich op een positieve manier kunnen gedragen in hun eigen omgeving.
Het programma bestaat uit 4 programmalijnen:
- stevig in je schoenen staan
- sterk in de groep
- snel met je lichaam
- op pad met de politie
Kinderen die hebben meegedaan, kunnen een rol krijgen in de volgende groep ‘Politiekids’. Ouders worden ook betrokken. Aan het eind krijgen de leerlingen een diploma.
Voor wie
Leerlingen van het basisonderwijs tussen 6 en 10 jaar oud.
Halt verzorgt lessen op scholen in het basis- en voortgezet onderwijs en het mbo. Het lesaanbod kan bijvoorbeeld gaan over:
- groepsdruk
- online veiligheid
- online fraude en criminaliteit
- jeugdcriminaliteit
- wapen en geweld
- overlast rond de jaarwisseling
- een veilige publieke taak
Naast dit aanbod biedt Halt trainingen aan als Invloed van de groep, jeugdcriminaliteit, online veiligheid en tolerantie en respect.
Voor wie
Leerlingen van het basisonderwijs, voortgezet onderwijs en het mbo.
Steeds meer jongeren vergaren nieuws alleen nog maar via sociale media. Terwijl nepnieuws ook daar een steeds belangrijkere rol speelt. Nepnieuws kan veel invloed hebben op de democratische rechtsstaat.
Hoe kun je jongeren leren nepnieuws te herkennen? De bibliotheek Utrecht biedt workshops mediawijsheid aan. Jongeren leren nieuwsitems te beoordelen en schrijven zelf ook nepnieuws. Dat is niet alleen leuk om te doen; het leert hun ook hoe ze echt nieuws van nepnieuws kunnen onderscheiden.
Voor wie
Leerlingen van het basisonderwijs en voortgezet onderwijs.
HackShield maakt kinderen weerbaar tegen criminaliteit op internet. HackShield in de Klas bestaat uit 8 ‘quests’ (spellen) die klassikaal op een digibord gespeeld kunnen worden. De HackShield klassenquests worden aangeboden in samenwerking met NTR/SchoolTV. Thema’s zijn bijvoorbeeld:
- internet
- data
- nepnieuws
- phishing
- geldezels
- online grenzen
Voor wie
Leerlingen uit groep 7 en 8 van het basisonderwijs.
Hackers de baas maakt leerlingen bewuster van gevaren op het internet. Ze krijgen handvatten mee om hier veilig mee om te gaan. Leerlingen leren onder meer over: hacken, phishing, wat is echt of nep, goede wachtwoorden en hoe hackers eigenlijk hacken.
Hackers de baas is een serie van 3 lessen in spelvorm. Een lesbrief helpt de docent om het gesprek met de klas goed te voeren. Het bijbehorende Kwartetspel Hackers de Baas is voor € 8 te bestellen.
Voor wie
Leerlingen in groep 7 en 8 van het basisonderwijs en de onderbouw van het voortgezet (speciaal) onderwijs.
De film ‘BUIT in de klas’ is gemaakt voor en met jongeren vanaf 10 jaar. Er zijn 2 doelen:
- Verschillende vormen van uitbuiting te voorkomen
- Jongeren weerbaarder te maken tegen criminele en sexuele uitbuiting.
Bij beide onderwerpen bekijken jongeren een film. Daarna kunnen ze via een appgesprek ‘praten’ met de personages uit die film.
Voor wie
Leerlingen van groep 7 en 8 van het basisonderwijs en in het VO.
Helaas is het niet voor iedereen vanzelfsprekend om zich veilig te voelen in de openbare ruimte. In een lessenserie van 4 lessen bespreken we (on)gewenst gedrag aan de hand van de thema’s:
- Vormen van straatintimidatie
- Effecten van straatintimidatie
- Hoe te handelen als slachtoffer of omstander
De lessen zijn zo ontworpen zodat docenten het zelf kunnen aanpassen aan het gemiddelde ontwikkelingsniveau van de leerlingen. Er is ook een ouderbrief beschikbaar.
Voor wie
Leerlingen van groep 6, 7 en 8 van het basisonderwijs (Vreedzame scholen en geen vreedzame scholen).
Voor het aanvragen van de lessenserie stuurt u een e-mail naar straatintimidatie@utrecht.nl.
Voorgezet onderwijs
Zicht is een korte maar indringende documentaire. Hij geeft een inkijkje in de belevingswereld van jongeren en ouders die in aanraking zijn (geweest) met criminaliteit.
De film met toolkit voor de docent geeft handvatten om de gevaren van criminaliteit bespreekbaar te maken in de klas. Jongeren worden bovendien weerbaarder door meer kennis en open communicatie.
Voor wie
Leerlingen van het voortgezet onderwijs en het mbo.
Escape room “Foute Centen” is een spannend spel. De leerlingen worden geconfronteerd met klussen, waarmee ze snel ‘Foute Centen’ kunnen verdienen. En waar een criminele wereld achter schuil gaat.
In deze veilige setting leren leerlingen niet alleen signalen te herkennen van criminaliteit. Ze krijgen ook inzicht in de schaduwkant van een drugscarrière.
Voor wie
Leerlingen uit de onderbouw van het VO en mbo.
Jongeren komen makkelijk in de verleiding om snel geld te verdienen of even een vriend te helpen. Ze staan vaak niet stil bij de gevolgen.
In deze les staat het gesprek over het onderwerp centraal. De les start met een proef. Daarin zien en ervaren de leerlingen hoe gemakkelijk je geronseld kunt worden.
Voor wie
Leerlingen van het voortgezet onderwijs en middelbaar beroepsonderwijs.
Lees meer over de voorlichting De kosten van snel geld verdienen
Leerlingen leren tijdens deze les van 90 minuten signalen van criminaliteit te herkennen. En hoe ze weerstand kunnen bieden tegen de verleidingen van het snelle geld.
Via verschillende onderwerpen zien leerlingen de link tussen wat ‘kleine’ criminaliteit lijkt en de georganiseerde misdaad. Ook de gevaren en gevolgen van criminaliteit komen uitgebreid aan bod. Jongerenwerk, de wijkagent en handhaving hebben een rol in de klas bij #Leerlingalert.
Voor wie
Leerlingen van het voortgezet onderwijs.
Halt verzorgt lessen op scholen in het basis- en voortgezet onderwijs en het mbo. Het lesaanbod kan bijvoorbeeld gaan over:
- groepsdruk
- online veiligheid
- online fraude en criminaliteit op internet
- jeugdcriminaliteit
- wapen en geweld
- overlast rond de jaarwisseling
- een veilige publieke taak
Naast dit aanbod biedt Halt trainingen aan als Invloed van de groep, jeugdcriminaliteit, online veiligheid en tolerantie en respect.
Voor wie
Leerlingen van het basisonderwijs, voortgezet onderwijs en het mbo.
In 3 gastlessen gaan jonge rolmodellen met de klas in gesprek over verschillende onderwerpen. Denk aan diefstal, discriminatie en het plaatsen van naaktfoto’s op het internet. Maar ook wapenbezit, heling, dealen en afpersing komen aan bod.
‘Wie grijpt in?’ maakt jongeren bewust dat ze onderdeel zijn van de rechtstaat. Ze hebben daarin zelf ook een verantwoordelijkheid voor een veilige samenleving. Leerlingen kunnen meedenken over hun eigen rol in het voorkomen van crimineel gedrag. Voorafgaand aan de lessen krijgen docenten een instructie.
Voor wie
Leerlingen van de bovenbouw van het voortgezet onderwijs en het mbo.
Jongeren die de wet overtreden hebben, krijgen de kans om zich te verantwoorden. Dat kan voor een rechtbank van leeftijdsgenoten in de wijk: de jongerenrechtbank. Deze jongeren komen daardoor niet meteen in het systeem van strafrecht terecht.
Leerlingen leren te denken vanuit verschillende invalshoeken: de dader, het slachtoffer en de omgeving. Leerlingen krijgen ook een rol als rechter en advocaat. De jongerenrechtbank is een samenwerking van Halt, het onderwijs, de politie, het Openbaar Ministerie (OM) en de rechtbank.
Voor wie
Leerlingen van het voortgezet onderwijs en het mbo.
Steeds meer jongeren vergaren nieuws alleen nog maar via sociale media. Terwijl nepnieuws ook daar een steeds belangrijkere rol speelt. Nepnieuws kan een grote impact hebben op de democratische rechtsstaat.
Hoe kun je jongeren leren nepnieuws te herkennen? De bibliotheek Utrecht biedt workshops mediawijsheid aan. Jongeren leren nieuwsitems te beoordelen en schrijven zelf ook nepnieuws. Dat is niet alleen leuk om te doen; het leert hen ook hoe ze echt nieuws van nepnieuws kunnen onderscheiden.
Voor wie
Leerlingen van het basisonderwijs en het voortgezet onderwijs.
Lesprogramma Framed wil leerlingen bewuster maken van online gedrag en criminaliteit op internet voorkomen. Leerlingen kunnen dit spel op hun eigen smartphone spelen. Voor docenten is er ondersteuning in de vorm van een lesbrief en een presentatie.
Na het spelen van Framed zijn de leerlingen digitaal weerbaarder en bewuster in hun burgerschap. Zo sluit het programma aan bij vakken als:
- maatschappijleer
- burgerschap
- informatica
- techniek
- Nederlands
- mentorlessen
Voor wie
Leerlingen tussen 12 en 18 jaar in het voorgezet onderwijs en het mbo.
De game Cyber 24 leert jongeren over de invloed en gevolgen van hun digitale gedrag. Zowel voor henzelf als voor mogelijke slachtoffers.
Cyber 24 is een unieke combinatie van een serious game en een manier van leren die goed aansluit bij de belevingswereld van de jongeren. De onderwerpen die aan bod komen:
- sextortion
- ID-fraude
- geldezels
- veilig op sociale media
- online fraude en oplichting
- hacken
Door een nagesprek leren leerlingen het effect van hun keuzes nog beter te begrijpen en daarnaar te handelen.
Voor wie
Leerlingen van de bovenbouw van het VO, vmbo, praktijkonderwijs en mbo.
Hackers de baas maakt leerlingen bewuster van gevaren op het internet. Ze krijgen handvatten mee om hier veilig mee om te gaan. Leerlingen leren onder meer over: hacken, phishing, wat is echt of nep, goede wachtwoorden en hoe hackers eigenlijk hacken.
Hackers de baas is een serie van 3 lessen in spelvorm. Een lesbrief helpt de docent om het gesprek met de klas goed te voeren. Het bijbehorende Kwartetspel Hackers de Baas is voor € 8 te bestellen.
Voor wie
Leerlingen in groep 7 en 8 van het basisonderwijs en de onderbouw van het voortgezet (speciaal) onderwijs.
Gedwongen drugshandel begint vaak met kleine klusjes. Aan de hand van een situatie uit de praktijk leren jongeren de risico’s rond criminele uitbuiting herkennen. En hoe ze om hulp kunnen vragen als zij in zo’n situatie zitten.
Voor wie
Leerlingen op de niveaus vmbo 3 en havo/vwo 2.
De film ‘BUIT in de klas’ is gemaakt voor en met jongeren vanaf 10 jaar. Er zijn 2 doelen:
- Verschillende vormen van uitbuiting te voorkomen.
- Jongeren weerbaarder te maken tegen criminele en sexuele uitbuiting.
Bij beide onderwerpen bekijken jongeren een film. Daarna kunnen ze via een appgesprek ‘praten’ met de personages uit die film.
Voor wie
Leerlingen van groep 7 en 8 van het basisonderwijs en in het VO.
De 3 lessen van stichting Future NL maken jongeren bewuster van de gevaren van online seksuele en criminele uitbuiting. Jongeren leren wat veilig online gedrag is en weten hoe zij om hulp kunnen vragen als zijzelf (of iemand die zij kennen) te maken hebben met mensenhandel.
Voor wie
Leerlingen VMBO3 en HAVO/VWO2.
Meer informatie
Jongerenwerkers van JoU werken in de wijk en op school. Zij geven voorlichting, training of voeren gesprekken over onderwerpen die passen bij sociale veiligheid, preventie en de onlinewereld. Dat doen zij met (interactieve) voorlichting, groepstraining of gesprek.
Een greep uit hun aanbod:
- Omgaan met jongeren/puberbrein/culturen/sociale veiligheid
- Online leefwereld van jongeren
- Hoe groot is jouw wereld? (preventie)
- Join Us (voor eenzame leerlingen)
- Vreedzame school/wijk
Helaas is het niet voor iedereen vanzelfsprekend om zich veilig te voelen in de openbare ruimte. In een lessenserie van 4 lessen bespreken we (on)gewenst gedrag aan de hand van de thema’s:
- Vormen van straatintimidatie
- Effecten van straatintimidatie
- Hoe te handelen als slachtoffer of omstander
De lessen zijn zo ontworpen zodat docenten het zelf kunnen aanpassen aan het gemiddelde ontwikkelingsniveau van de leerlingen. Er is ook een ouderbrief beschikbaar.
Voor wie
Leerlingen uit de onderbouw van het voortgezet onderwijs (Vreedzame scholen en geen vreedzame scholen)
Voor het aanvragen van de lessenserie stuurt u een e-mail naar straatintimidatie@utrecht.nl.
Middelbaar beroepsonderwijs (mbo), vmbo en praktijkonderwijs
Zicht is een korte maar indringende documentaire. Hij geeft een inkijkje in de belevingswereld van jongeren en ouders die in aanraking zijn (geweest) met criminaliteit.
De film met toolkit voor de docent geeft handvatten om de gevaren van criminaliteit bespreekbaar te maken in de klas. Jongeren worden bovendien weerbaarder door meer kennis en open communicatie.
Voor wie
Leerlingen van het voortgezet onderwijs en het mbo.
Escape room “Foute Centen” is een spannend spel. De leerlingen worden geconfronteerd met klussen, waarmee ze snel ‘Foute Centen’ kunnen verdienen. En waar een criminele wereld achter schuil gaat.
In deze veilige setting leren leerlingen niet alleen signalen te herkennen van criminaliteit. Ze krijgen ook inzicht in de schaduwkant van een drugscarrière.
Voor wie
Leerlingen uit de onderbouw van het VO en (v)mbo/onderbouw.
Jongeren komen makkelijk in de verleiding om snel geld te verdienen of even een vriend te helpen. Ze staan vaak niet stil bij de gevolgen.
In deze les staat het gesprek over het onderwerp centraal. De les start met een proef. Daarin zien en ervaren de leerlingen hoe gemakkelijk je geronseld kunt worden.
Voor wie
Leerlingen van het voortgezet onderwijs en middelbaar beroepsonderwijs.
Lees meer over de voorlichting De kosten van snel geld verdienen
Leerlingen leren tijdens deze les van 90 minuten signalen van criminaliteit te herkennen. En hoe ze weerstand kunnen bieden tegen de verleidingen van het snelle geld.
Via verschillende onderwerpen zien leerlingen de link tussen wat ‘kleine’ criminaliteit lijkt en de georganiseerde misdaad. Ook de gevaren en gevolgen van criminaliteit komen uitgebreid aan bod. Jongerenwerk, de wijkagent en handhaving hebben een rol in de klas bij #Leerlingalert.
Voor wie
Leerlingen van het voortgezet onderwijs.
Halt verzorgt lessen op scholen in het basis- en voortgezet onderwijs en het mbo. Het lesaanbod kan bijvoorbeeld gaan over:
- groepsdruk
- online veiligheid
- online fraude en criminaliteit
- jeugdcriminaliteit
- wapen en geweld
- overlast rond de jaarwisseling
- een veilige publieke taak
Naast dit aanbod biedt Halt trainingen aan als Invloed van de groep, jeugdcriminaliteit, online veiligheid en tolerantie en respect.
Voor wie
Leerlingen van het basisonderwijs, voortgezet onderwijs en het mbo.
In 3 gastlessen gaan jonge rolmodellen met de klas in gesprek over verschillende onderwerpen. Denk aan diefstal, discriminatie en het plaatsen van naaktfoto’s op het internet. Maar ook wapenbezit, heling, dealen en afpersing komen aan bod.
‘Wie grijpt in?’ maakt jongeren bewust dat ze onderdeel zijn van de rechtsstaat. Ze hebben daarin zelf ook een verantwoordelijkheid voor een veilige samenleving. Leerlingen kunnen meedenken over hun eigen rol in het voorkomen van crimineel gedrag. Docenten krijgen bij de lessen vooraf een instructie.
Voor wie
Leerlingen van de bovenbouw van het voortgezet onderwijs en het mbo.
Sport is een succesvol middel om jongeren uit hun sociale en economische eenzaamheid te halen. ‘Alleen jij bepaalt’ wil jongeren uit een achterstandsituatie een betere toekomst bieden. En daarmee voorkomen dat ze in de criminaliteit terechtkomen.
Voor wie
AJB is een intensief traject voor leerlingen van 12 tot 18 jaar uit het praktijkonderwijs of de basis- en kader beroepsgerichte leerweg van het vmbo.
Jongeren die de wet overtreden hebben, krijgen de kans om zich te verantwoorden. Dat kan voor een rechtbank van leeftijdsgenoten in de wijk: de jongerenrechtbank. Deze jongeren komen daardoor niet meteen in het systeem van strafrecht terecht.
Leerlingen leren te denken vanuit verschillende invalshoeken: de dader, het slachtoffer en de omgeving. Leerlingen krijgen ook een rol als rechter en advocaat. De jongerenrechtbank is een samenwerking van Halt, het onderwijs, de politie, het Openbaar Ministerie (OM) en de rechtbank.
Voor wie
Leerlingen van het voortgezet onderwijs en het mbo.
In 5 lessen, gekoppeld aan een web-based app, leren leerlingen hoe online media werken. Dankzij opdrachten en activiteiten leren zij meer over de invloed van filterbubbels, algoritmes en desinformatie. Alles wat nodig is in de klas en de docentenhandleiding staan op de website Filterbubbel.
Voor wie
Leerlingen van onderbouw vmbo en middenbouw praktijkonderwijs (PRO).
Lesprogramma Framed wil leerlingen bewuster maken van online gedrag en criminaliteit op internet voorkomen. Leerlingen kunnen dit spel op hun eigen smartphone spelen. Voor docenten is er ondersteuning in de vorm van een lesbrief en een presentatie.
Na het spelen van Framed zijn de leerlingen digitaal weerbaarder en bewuster in hun burgerschap. Zo sluit het programma aan bij vakken als:
- maatschappijleer
- burgerschap
- informatica
- techniek
- Nederlands
- mentorlessen
Voor wie
Leerlingen tussen 12 en 18 jaar in het voorgezet onderwijs en het mbo.
De game Cyber 24 leert jongeren over de invloed en gevolgen van hun digitale gedrag. Zowel voor henzelf als voor mogelijke slachtoffers.
Cyber 24 een unieke combinatie van een serious game en een manier van leren die goed aansluit bij de belevingswereld van de jongeren. De onderwerpen die aan bod komen:
- sextortion
- ID-fraude
- geldezels
- veilig op sociale media
- online fraude en oplichting
- hacken
Door een nagesprek leren leerlingen het effect van hun keuzes nog beter te begrijpen en daarnaar te handelen.
Voor wie
Leerlingen van de bovenbouw van het VO, mbo en praktijkonderwijs.
Gedwongen drugshandel begint vaak met kleine klusjes. Aan de hand van een situatie uit de praktijk leren jongeren de risico’s rond criminele uitbuiting herkennen. En hoe ze om hulp kunnen vragen als zij in zo’n situatie zitten.
Voor wie
Leerlingen op de niveaus havo/vwo 2 en vmbo 3.
De 3 lessen van stichting Future NL maken jongeren bewuster van de gevaren van online seksuele en criminele uitbuiting. Jongeren leren wat veilig online gedrag is en weten hoe zij om hulp kunnen vragen als zijzelf (of iemand die zij kennen) te maken hebben met mensenhandel.
Voor wie
Leerlingen VMBO3 en HAVO/VWO2.
Meer informatie
Jongerenwerkers van JoU werken in de wijk en op school. Zij geven voorlichting, training of voeren gesprekken over onderwerpen die passen bij sociale veiligheid, preventie en de onlinewereld. Dat doen zij met (interactieve) voorlichting, groepstraining of gesprek.
Een greep uit hun aanbod:
- Omgaan met jongeren/puberbrein/culturen/sociale veiligheid
- Online leefwereld van jongeren
- Hoe groot is jouw wereld? (preventie)
- Join Us (voor eenzame leerlingen)
- Vreedzame school/wijk
Trainingen voor docenten
Welk gedrag laten jongeren zien die drugs gebruiken, erin handelen of afglijden in de drugscriminaliteit? Waar moet je op letten als docent of professional op school?
Na deze korte training van 2 uur weet je:
- De signalen te herkennen.
- Wat de (on)mogelijkheden zijn binnen je rol als docent.
- Waar je melding kunt doen binnen de veiligheidsstructuur van de school.
Voor wie
Docenten in het voortgezet onderwijs, mbo en hbo/universiteit.
Deze 3-daagse training gaat over multicultureel vakmanschap en is een kennismaking met de termen ‘radicalisering’ en ‘extremisme’. Daarnaast maken docenten kennis met verschillende vormen van radicalisering en extremisme. Denk aan links-, rechts- en milieu-activisme/extremisme en islamitische radicalisering.
Tot slot kunnen de docenten met acteurs oefenen met alle nieuwe kennis. Per organisatie krijgen 2 personen een training. Zij zijn daarna als Taakaccenthouder (TAH) het aanspreekpunt voor collega’s. Jaarlijks is er een terugkomdag voor TAH’s.
Voor wie
Docenten van het voortgezet onderwijs, mbo, hbo en universiteit.
Lees meer informatie over de training Radicalisering en Multicultureel Vakmanschap
Welke invloed hebben onderwerpen als de avondklokrellen of de oorlog in Oekraïen op leerlingen. Hoe ga je daarmee om?
Een onderwijsprogramma van TerInfo ondersteunt docenten. Zo kunnen ze terrorisme en andere verstorende gebeurtenissen in de samenleving bespreken met leerlingen.
Als docent kun je zelf aan de slag met kant-en-klare lesplannen over de geschiedenis van terrorisme, de psyche van terroristen en mediawijsheid. Bij grote gebeurtenissen brengt TerInfo zo snel mogelijk een lesbrief op meerdere leeftijdsniveaus uit. Daarin staan achtergrondinformatie en handvatten voor bespreking in de klas. TerInfo biedt ook gastlessen aan.
Voor wie
Docenten van het basisonderwijs, het voortgezet onderwijs en het mbo.
Een politieactie in de wijk of stad kan veel invloed hebben op leerlingen. Na zo’n gebeurtenis verschijnt er vanuit de gemeente een lesbrief. Die helpt leerkrachten om het gesprek met leerlingen hierover te voeren. Wat is er gebeurd en waarom? Ook maken we drugscriminaliteit in het algemeen bespreekbaar. Leerlingen leren beter en opener te communiceren over dit onderwerp en worden weerbaarder.
Voor wie
Docenten van de bovenbouw van het basisonderwijs, voortgezet onderwijs en het mbo.
Zorgen delen
Heb je vragen of zorgen over de veiligheid van leerlingen? Neem dan contact op met het wijkbureau en vraag naar de gebiedsmanager Veiligheid.
Ook vragen over radicalisering en polarisatie kun je bespreken. Stuur hiervoor een e-mail naar radicalisering@utrecht.nl.