Vluchtelingen helpen
Veel Utrechters willen de vluchtelingen uit Oekraïne helpen. U kunt ze in huis nemen of vrijwilligerswerk of een donatie doen.
Informatie Rijksoverheid voor als u Oekraïners opvangt
De Rijksoverheid heeft een handreiking gemaakt voor mensen die Oekraïners opvangen. Hierin staat informatie:
- over hoe u een opvangplek aan kunt bieden
- waar u op moeten letten
- welke voorzieningen voor de vluchtelingen beschikbaar zijn, bijvoorbeeld op het gebied van gezondheidszorg en onderwijs.
Bekijk de handreiking Particuliere Opvang Oekraïners
Vanaf 4 september 2022 krijgen de vluchtelingen uit Oekraïne met een tijdelijke verblijfsvergunning in Oekraïne, de zogenaamde ‘derdelanders’, geen tijdelijke bescherming meer in Nederland. Vangt u deze specifieke groep vluchtelingen op? Dan is het belangrijk om de folder 'Informatie voor gasthuishoudens van derdelanders uit Oekraïne' op Rijskoverheid.nl goed door te lezen. Hierin leest u wat er precies verandert voor uw gast(en) en wat de mogelijke (financiële) gevolgen voor u zijn. Ook staat in de folder welke keuzes u samen met de gast kan maken.
Informatie voor gasthuishoudens van derdelanders uit Oekraïne
Vluchtelingen in huis
Denkt u erover om vluchtelingen op te vangen? En hebt u daar vragen over? Zie hieronder, kijk bij VluchtelingenWerk of bel het Rode Kruis. Op de website van Refugeehome kunt u ook terecht met al uw vragen. Hier staat ook informatie die relevant is als u overweegt vluchtelingen in huis op te vangen.
Als u Oekraïners in huis neemt, kan dit tot extra kosten leiden. Hieronder vindt u een overzicht:
- Uw huurtoeslag verandert niet bij opvang. Oekraïense vluchtelingen gelden tot 1 maart 2024 niet als medebewoner.
- Ontvangt u bijstand? De kostendelersnorm geldt niet in dit geval. Wel moet u de opvang melden.
- Ontvangt u een UWV-uitkering zoals WW of WIA? Opvang heeft hiervoor in principe geen gevolgen.
- Uw AOW-, Anw- of AIO-uitkering blijft gelijk bij opvang van korter dan een jaar. Wel moet u dit melden.
- Voor de gemeentelijke belastingen zijn er geen gevolgen voor 2022. Dit verandert waarschijnlijk vanaf 2023 voor eenpersoonshuishoudens. Deze betalen in 2023 naar verwachting zo’n € 170 extra, omdat zij dan hetzelfde gaan betalen als huishoudens met meer personen. Voor deze huishoudens veranderen de bedragen niet.
- De gemeente heeft een WA-verzekering voor alle Oekraïense vluchtelingen afgesloten.
- Of u uw inboedelverzekering moet uitbreiden, moet u zelf inschatten. Overleg zo nodig met uw verzekeraar.
- Energie- en waterkosten zijn volgens het Nibud voor een extra persoon € 65 à € 85.
- Voor de kosten voor eten en drinken vindt u bij het Nibud bedragen als indicatie.
- Uw Oekraïense gasten krijgen leefgeld. Zij mogen dit deels aan u geven als bijdrage in uw kosten. Maak hierover zo nodig afspraken. (U krijgt als gasthuishouden geen vergoeding van de gemeente.)
Inschrijven bij gemeente
Zorg ervoor dat uw Oekraïense gasten zich inschrijven bij de gemeente. Hierbij moeten zij ook een door u ingevulde Verklaring van inwoning (pdf, 65 kB) meenemen.
Aandachtspunten en tips
- Doe het niet alleen. Organiseer huisvesting en begeleiding met vrienden, buren en familie.
- Wees open en maak alles bespreekbaar. Dit zorgt voor minder misverstanden en irritatie. Maar wees niet te direct, kies uw woorden zorgvuldig.
- Bied privacy. Geef uw gasten tijd en een eigen kamer.
- Gun uw gasten tijd op hun telefoon. Nieuws uit en contact met Oekraïne zijn belangrijk voor ze.
- Maak duidelijke, praktische afspraken. Zoals over: eten/koken, slaap-, werk-, school- en sporttijden, gebruik van douche en internet/tv/pc/andere spullen, sleutels, opruimen/schoonmaken/wassen, privacy/gasten, gebruik van gas/water/stroom en omgangsvormen/kinderen/huisdieren.
- Wees tolerant als uw gasten moe, boos of teleurgesteld zijn. Zijn ze somber, bang, gespannen, getraumatiseerd of slapen ze slecht? Wijs ze op of maak een afspraak voor (geestelijke) gezondheidszorg.
- Moedig aan dat kinderen en volwassenen een dagbesteding hebben. Zoals onderwijs, werk en/of sport/ontspanning/activiteiten.
- Schroom niet om kleine wederdiensten te vragen, zoals koken of oppassen. Uw gasten doen graag iets terug.
- Let op mensenhandel en uitbuiting. Vluchtelingen lopen risico om slachtoffer te worden van gedwongen (seks)werk of misdaad. Waar u op moet letten, staat in de flyer 'Wees veilig op de vlucht'.
Lees meer in de Handreiking particuliere opvang Oekraïners.
Nog vragen?
Hebt u nog vragen? Of behoefte aan advies? Voor Oekraïners (en u) zijn er ook informatiepunten en hulplijnen.
Opvangen niet meer mogelijk?
Moet of wilt u binnenkort stoppen met de opvang van vluchtelingen? Mail dan naar vluchtelingenvragen@utrecht.nl. Er wordt dan in overleg met u naar een oplossing gezocht. Voor de vluchtelingen zoeken we een nieuwe opvangplek zodra er weer opvangplekken beschikbaar zijn in Utrecht.
We doen ons best om voor iedereen geschikt onderdak te vinden. Er is in Nederland en Utrecht een groot gebrek aan woningen, zowel voor vluchtelingen als voor andere bewoners. Daarom bieden we slechts 1 opvangplek aan. Als vluchtelingen geen gebruik willen maken van de aangeboden opvangplek, moeten zij zelf onderdak regelen en betalen.
De vluchteling dient zich bij verhuizing uit te schrijven op uw adres. Dat kan op de pagina Verhuizing doorgeven.
Staan op uw adres personen ingeschreven die daar niet meer wonen? Het kan zijn dat de uitschrijving is vergeten of niet is gedaan. Als gasthuishouden kunt u dan zelf een zogenaamd adresonderzoek aanvragen. Dat kan eenvoudig online via 'Adresonderzoek aanvragen'.
Vrijwilligerswerk
In de Jaarbeurs is voorlopig geen hulp nodig, maar u kunt wel Oekraïners helpen via:
- VluchtelingenWerk: coaching, begeleiding, spreekuren, buddy, tolk
- Leger des Heils: ondersteuner, gasthuishouden, noodopvang
- Rode Kruis: kleding uitdelen, luisterend oor
- Welkom in Utrecht: activiteiten voor vluchtelingen
- Oekraïners aan Tafel: samen eten/koken
- Hulp voor dieren uit Oekraïne: gasthuishouden, dierenspullen doneren
Doneren
U kunt geld voor Oekraïners doneren via UNHCR en VluchtelingenWerk.
Nog vragen?
Hebt u nog vragen? Of behoefte aan advies? Voor Oekraïners (en u) zijn er ook informatiepunten en hulplijnen.
Vangt u al Oekraïners op in uw woning? En vindt u het prettig daarover met andere gasthuishoudens in de stad over in contact te zijn? Neem dan contact op met vluchtelingenvragen@utrecht.nl.