Regels zonnepanelen en zonnecollectoren bij beschermd erfgoed
U mag meestal zonnepanelen plaatsen op een beschermd monument of op gebouwen in een beschermd stads- of dorpsgezicht. Er zijn wel voorwaarden. Voor het plaatsen hebt u soms een vergunning nodig.
Met deze regels zorgen we voor Utrechts erfgoed dat energiezuinig is, zonder dat de monumentale waarde verandert.
De informatie op deze pagina geldt alleen voor zonnepanelen op daken van gebouwen. Niet voor zonnepanelen op de grond.
Voorwaarden
Kies uw situatie:
Is uw gebouw een rijksmonument? Dan hebt u altijd een vergunning nodig.
Is uw gebouw geen rijksmonument? Dan hebt u geen vergunning nodig voor zonnepanelen op achterdakvlak dat niet te zien is vanuit de openbare ruimte.
Houd u aan deze voorwaarden:
- U brengt de zonnepanelen direct op of in het achterdakvlak aan.
- Let op: op een monument mag u geen zonnepanelen plaatsen als vervanging van dakpannen.
- De zonnepanelen mogen niet uitsteken.
- De hellingshoek van de zonnepanelen is gelijk aan hellingshoek van het dak.
- U plaatst de installatie voor het omzetten van de opgewekte elektriciteit (of het opslaan van het water) aan de binnenkant (behalve als de installatie 1 geheel vormt met de panelen).
Hebt u een monument? Dan zijn dit de extra voorwaarden:
- U beschadigt of verwijdert de bestaande dakconstructie, dakbedekking en karakteristieke elementen (zoals dakpannen, schoorstenen en dakkapellen) niet.
- U plaatst de zonnepanelen ten minste 50 centimeter van de nok en 30 centimeter van de goot en dakrand. Hebt u een gedeeld dak? Plaats de zonnepanelen minimaal 30 centimeter van de erfgrens.
Is uw gebouw een rijksmonument? Dan hebt u altijd een vergunning nodig.
Is uw gebouw geen rijksmonument? Dan hebt u geen vergunning nodig voor zonnepanelen op een plat dak als u zich aan deze voorwaarden houdt:
- U beschadigt of verwijdert de bestaande dakconstructie, dakbedekking en karakteristieke elementen (zoals dakpannen, schoorstenen en dakkapellen) niet.
- De afstand van de zonnepanelen tot de zijkanten van het dak zijn minimaal gelijk aan de hoogte van de panelen. Met de hoogte van de panelen bedoelen we het hoogste punt van de (meestal hellend) aangebrachte zonnepanelen ten opzichte van het platte dakvlak.
- U plaatst de installatie voor het omzetten van de opgewekte elektriciteit (of het opslaan van het water) aan de binnenkant (behalve als de installatie 1 geheel vormt met de panelen).
- Bestaat uw gebouw uit 1 laag? Dan mag u alleen zonnepanelen plaatsen als ze niet te zien zijn vanuit openbaar gebied.
Voorbeeld
Op een gebouw met een plat dak staan zonnepanelen. De hoogte van de panelen meet u vanaf het hoogste punt van het paneel tot aan het dak. Het paneel mag niet hoger zijn dan de afstand van het paneel tot aan de dakrand.
U hebt een vergunning nodig voor zonnepanelen op een voor- of zijdakvlak aan de kant van openbaar gebied, dat ook te zien is vanuit openbaar gebied.
Houd u ook aan deze voorwaarden:
- U kunt dezelfde energieopbrengst niet bereiken met zonnepanelen uit het zicht.
- U plaatst geen zonnepanelen op een bijzonder dakvlak. Denk aan:
- Een dak met een bijzondere vorm zoals bij ronde, bijzonder spitse of veelhoekige daken.
- Een dak van bijzondere of kwetsbare materialen zoals riet, lood, koper en zeldzame typen dakpannen.
- Een dak met een decoratief patroon.
- U brengt de zonnepanelen direct op of in het achterdakvlak aan.
- Let op: op een monument mag u geen zonnepanelen als vervanging van dakpannen plaatsen.
- U plaatst de installatie voor het omzetten van de opgewekte elektriciteit (of het opslaan van het water) aan de binnenkant (behalve als de installatie 1 geheel vormt met de panelen).
- U beschadigt of verwijdert de bestaande dakconstructie, dakbedekking en karakteristieke elementen (zoals dakpannen, schoorstenen en dakkapellen) niet.
- U legt de zonnepanelen aan in een patroon dat er rustig uitziet. Hierbij houdt u rekening met geheel van het dak:
- Plaats de zonnepanelen minimaal 50 centimeter van de nok, 30 centimeter van de goot en dakrand. Hebt u een gedeeld dak? Plaats de zonnepanelen minimaal 30 centimeter van de erfgrens.
- De zichtbare onderdelen van de zonnepanelen zijn allemaal in 1 kleur. Dus zonder storende patronen of randen in een andere kleur.
- De zonnepanelen zijn ongeveer dezelfde kleur als het dak.
- De textuur van de zonnepanelen (glanzend of mat) is afgestemd op de textuur van de dakbedekking.
- De hellingshoek van de zonnepanelen is hetzelfde als de hellingshoek van het dak.
- Breng kabels onopvallend aan.
- In geval van seriematig ontworpen bouwblokken worden de zonnepanelen op zo’n manier in een legpatroon en kleur aangebracht dat er geen afbreuk wordt gedaan aan het karakter van deze bouwblokken.
Voorbeeld
Dit zijn voorbeelden van zonnepanelen in het zicht. De foute zijn niet volgens de voorwaarden en krijgen geen vergunning. De goede zijn wel volgens de voorwaarden.
Niet volgens de voorwaarden:
- Huis 1 heeft zonnepanelen met glimmende randen.
- Bij huis 2 steken de zonnepanelen uit over de dakranden.
- Bij huis 3 zijn de zonnepanelen niet evenwijdig aan het dak geplaatst.
- Bij huis 4 zijn de zonnepanelen over het hele dak verspreid.
- Huis 5 heeft de zonnepanelen geplaatst ter vervanging van dakpannen.
- Huis 6 heeft zwarte zonnepanelen geplaatst op een dak met rode dakpannen.
- Huis 7 heeft zichtbare kabels over het dak lopen.
- Bij huis 8 liggen de zonnepanelen te dicht op de erfgrens.
Wel volgens de voorwaarden:
- Huis 1 heeft donkere zonnepanelen op een donker dakvlak, aaneengesloten in een rustig legpatroon.
- Huis 2 heeft donkere zonnepanelen op een donker dakvlak in een rechthoek.
- Huis 3 heeft 2 sets met donkere zonnepanelen zonder glimmende randen, op een donker dakvlak.
- Huis 4 heeft rode zonnepanelen op een dak met rode dakpannen.
- Bij huis 5 liggen de zonnepanelen op een juiste afstand tot de erfgrens.
U hebt een vergunning nodig voor zonnepanelen op een voor- en zijdakvlak dat niet aan de kant ligt van openbaar gebied, en dat niet te zien is vanuit openbaar gebied.
Ook houdt u zich aan deze voorwaarden:
- U brengt de zonnepanelen direct op of in het achterdakvlak aan.
- Let op: op een monument mag u geen zonnepanelen als vervanging van dakpannen plaatsen.
- U brengt de zonnepanelen binnen het dakvlak aan.
- De hellingshoek van de zonnepanelen is hetzelfde als de hellingshoek van het dak.
- U plaatst de installatie voor het omzetten van de opgewekte elektriciteit (of het opslaan van het water) aan de binnenkant (behalve als de installatie 1 geheel vormt met de panelen).
Hebt u een monument? Dan zijn dit de extra voorwaarden:
- U beschadigt of verwijdert de bestaande dakconstructie, dakbedekking en karakteristieke elementen (zoals dakpannen, schoorstenen en dakkapellen) niet.
- Breng kabels onopvallend aan.
- Plaats de zonnepanelen minimaal 50 centimeter van de nok, 30 centimeter van de goot en dakrand. Hebt u een gedeeld dak? Plaats de zonnepanelen minimaal 30 centimeter van de erfgrens.
Alle voorwaarden en een uitgebreide toelichting staan in de Beleidsregel Zonnepanelen en -collectoren op een beschermd monument en/of op een pand in een rijksbeschermd stads- of dorpsgezicht.
Voorbeelden
- Huis 1: voorkant grenst aan een openbare stoep en straat. De rechterkant grenst aan een openbaar park. De achterkant grenst aan openbaar vaarwater. Daardoor heeft dit huis geen achterdakvlak dat niet gekeerd is naar openbaar toegankelijk gebied.
- Huis 2: voorkant grenst aan een openbare stoep en straat. De linkerkant en achterkant van het huis grenst aan een niet openbaar pad. Daardoor heeft dit huis een achterdakvlak dat niet gekeerd is naar openbaar toegankelijk gebied.
- Huis 3: voorkant grenst aan een openbare stoep en straat. De achterkant van het huis grenst aan een niet openbaar pad. Daardoor heeft dit huis een achterdakvlak dat niet gekeerd is naar openbaar toegankelijk gebied.
Beoordeling
De Commissie Omgevingskwaliteit beoordeelt uw aanvraag. De commissie mag afwijken van de beleidsregel als dit beter is voor de kwaliteit van de omgeving. Bijvoorbeeld bij een bijzondere locatie of een plek waar veel monumenten zijn. Daar kan het plaatsen van zonnepanelen een negatief effect hebben op de cultuurhistorische uitstraling.
Vragen?
Hebt u vragen over de informatie op deze pagina? Neem dan met ons contact op via monumenten@utrecht.nl of bel 14 030.
Tips en meer informatie
- Op Zonatlas Utrecht ziet u of uw dak geschikt is voor zonnepanelen en wat uw voordeel kan zijn.
- Houd bij plaatsing ook rekening met schaduw van bomen in de directe omgeving. We snoeien of kappen geen bomen als u last hebt van schaduw. Zie de pagina Overlast van bomen.
- Overleg uw plan altijd met uw buren.
- Huiseigenaren kunnen bij ons een duurzaamheidslening afsluiten voor zonnepanelen of zonnecollectoren.
- Bekijk de Verordening Erfgoed.