Toekomstplan voor de Zuidpoort
Het plan voor de Zuidpoort bestaat uit een toekomstbeeld (perspectief) voor 2040. Dit plan bevat een aantal herinrichtings- en verkeersmaatregelen. Deze maatregelen zijn nodig om de komende jaren naar dit plan voor de toekomst toe te werken.
De Zuidpoort is het gebied tussen het Ledig Erf, de Albatrosstraat, de Vondellaan en de Bleekstraat. Het plan reikt ook tot de omgeving, bijvoorbeeld richting de Waalstraat en de Balijelaan. In het plan staan ook de effecten die dit plan heeft op het verkeer en het milieu. Hieronder volgt een samenvatting van het plan.
Toekomstbeeld voor de Zuidpoort in 2040
De basis voor het plan voor de toekomst en de bijhorende verkeersstudie zijn de Ruimtelijke Strategie Utrecht, het Mobiliteitsplan en de Omgevingsvisie Binnenstad. Deze documenten zijn allemaal gericht op de situatie in het jaar 2040. Dit plan met het toekomstbeeld voor de Zuidpoort loopt dan ook tot 2040 en biedt een vertrekkader voor toekomstige herinrichtingen.
Naast deze documenten gebruiken we de resultaten uit de 2 participatieronde. In de 1e participatieronde vroegen we bewoners, ondernemers en gebruikers om hun wensen, waarden en aandachtspunten. In de 2e participatieronde vroegen we om een reactie op een 1e concept van het plan voor de Zuidpoort en directe omgeving. Vervolgens is het plan verder afgemaakt voor bestuurlijke besluitvorming.
Wat zien we nu in de Zuidpoort?
We zien dat de stad groeit en dat de verbinding tussen de binnenstad, station Vaartsche Rijn en Rotsoord belangrijker wordt voor voetgangers, fietsers en ov-reizigers. De straten en het spoor vormen hindernissen voor voetgangers en fietsers. Er is ook maar weinig ruimte voor voetgangers en er zijn te weinig plekken om veilig straten over te steken. Daardoor is de verbinding tussen de binnenstad, Vaartsche Rijn en Rotsoord onvoldoende.
Ook zien we dat er in het gebied weinig plekken zijn waar mensen prettig kunnen verblijven en elkaar kunnen ontmoeten. Dit alles leidt er ook toe dat de buurten in de Zuidpoort en daar omheen hun samenhang verliezen.
Welke kansen zien we voor de Zuidpoort?
Centrumgebied
De Zuidpoort ligt in het gebied dat we de A-zone noemen. De A-zone is het gebied in en rond de binnenstad waar weinig (verkeers)ruimte is en verblijfskwaliteit van het grootste belang is. In de Zuidpoort staan de verblijfskwaliteit, de voetganger en de fietser op 1. De auto heeft geen prioriteit en autoverkeer zonder bestemming in het gebied hebben we liever niet. We willen dat doorgaand verkeer om het centrumgebied rijdt, dus ook om de Zuidpoort. Dat levert ruimte op om de leefbaarheid, de kwaliteit en het gewenste gebruik van de openbare ruimte te verbeteren.
Meer groen aanleggen
Om de kwaliteit en de samenhang in het gebied te vergroten, sluiten we aan op het versterken van bestaande (historische) en nieuwe groenstructuren. Met meer groen (bomen en planten) pakken we ook de hittestress op een aantal plekken aan. Hittestress ontstaat op plekken met te veel steen of asfalt, dat warmte vasthoudt en niet genoeg schaduw. Groen zien we als startpunt voor de inrichting van openbare ruimte voor voetganger, verblijf en aantrekkelijke fietsroutes.
Verbindingen voor voetgangers en fietsers
Voetgangers en fietsers krijgen prioriteit in het gebied. Het netwerk voor voetgangers willen we verbeteren. Barrières heffen we op en we vergroten de oversteekbaarheid van wegen. We koppelen de routes voor de voetganger aan groen en vergroten de verblijfskwaliteit. Ook voor fietsers maken we aantrekkelijke routes. We willen fietsers zoveel mogelijk spreiden, om de drukte in het centrumgebied tegen te gaan. Dat betekent dat we routes om de Zuidpoort heen verbeteren en waar mogelijk uitbreiden voor doorgaand verkeer. Bijvoorbeeld de fietsers richting het Utrecht Science Park.
Pleinen en plekken van betekenis
Pleinen en plekken van betekenis zijn in de Zuidpoort de verbinding tussen wijken en buurten en bovendien een plek voor bewoners om elkaar te ontmoeten. Daarom krijgen deze aandacht in ons plan. Ook deze verbinden we met groen. De groene inrichting maken we onderdeel van de identiteit van de Zuidpoort en omgeving.
Hoe kan de Zuidpoort eruitzien in 2040?
We hebben een aantal voorbeelden gemaakt van een aantal plekken in de Zuidpoort. Zo ziet u hoe wij deze plekken voor ons zien. We hebben de mogelijkheden van het gebied in beeld gebracht met:
- Meer ruimte voor het toevoegen van groen, zoals bij de Bleekstraat en de Baden Powellweg.
- Meer ruimte voor voetgangers en fietsers en betere verbindingen, zoals bij station Vaartsche Rijn.
- Meer ruimte voor verblijfsplekken, zoals het Ledig Erf, het Balijeplein en de Vondellaan.
Op basis van het plan voor de Zuidpoort stellen we een aantal herinrichtingen voor en een aantal maatregelen in het verkeersnetwerk. De gemeenteraad neemt hier begin 2024 een besluit over.
Belangrijk: de voorbeelden die we hier geven zijn geen ontwerpen. Pas nadat de gemeenteraad een besluit heeft genomen over de voorgestelde maatregelen, gaan we ontwerpen maken. Daar kunnen bewoners dan bij participeren.
Verkeersonderzoek
We onderzochten wat de effecten zijn van de knip op het Ledig Erf. En welke aanvullende maatregelen nodig zijn om het doorgaande verkeer zoveel mogelijk uit de Zuidpoort te krijgen. Daarbij keken we hoe we de bestemmingen in de Zuidpoort bereikbaar kunnen houden. Vaak genoemde punten uit de participatie zijn in het verkeersonderzoek meegenomen.
De verkeersknip Ledig Erf zorgt ervoor dat er geen (doorgaand) autoverkeer meer over het Ledig Erf rijdt. Bestemmingsverkeer richting bijvoorbeeld de Twijnstraat/Oudegracht kan deze straten wel goed bereiken via de route Abstederdijk - Tolsteegsingel - Tolsteegbrug.
Het onderzoek leidt tot de volgende noodzakelijke maatregelen voor autoverkeer:
- De mogelijkheid om van de Vondellaan linksaf de Bleekstraat in te slaan, als je vanaf het Balijeplein komt. Deze maatregel is noodzakelijk om de zuidwestelijke binnenstad bereikbaar te houden voor bestemmingsverkeer.
- Verplicht vanuit de Vondellaan de Bleekstraat in rijden (afslaggebod) en de Jutfaseweg loskoppelen van de Vondellaan. Doorgaand verkeer zorgt voor meer drukte op onder andere de Albatrosstraat en de Vondellaan. We sturen met deze maatregel het doorgaand autoverkeer ruimer om het gebied heen. Zo kunnen we betere verbindingen voor voetgangers en fietsers maken tussen Rotsoord en de binnenstad.
- Een andere inrichting voor de route Rijnlaan (noord) - Waalstraat (oost) - Diamantweg. Bij een verkeersknip op het Ledig Erf en een afslaggebod bij de Bleekstraat verwachten we dat een deel van het doorgaande verkeer zijn weg zoekt via de route Rijnlaan-Waalstraat-Diamantweg-Briljantlaan. Inrichting van deze wegen als een 30 kilometer per uur-weg zorgt voor meer reistijd voor de automobilist op deze route. We verwachten dat doorgaand autoverkeer een andere route zoekt, waardoor het autoverkeer op deze route niet zal toenemen.
Dit zijn alleen de noodzakelijke maatregelen in het verkeersnetwerk. Er zijn nog andere verbeteringen wenselijk, zoals: een lagere maximumsnelheid (30 km/uur), minder asfalt, meer groen en een andere inrichting van de openbare ruimte met meer ruimte voor voetgangers en fietsers en voor verbetering van de verblijfskwaliteit). We zien hier bijvoorbeeld kansen op de Bleekstraat, de Rijnlaan en het Balijeplein. Daarom willen we een aantal wegen in de Zuidpoort herinrichten, waarmee we de doelen uit het toekomstbeeld voor de Zuidpoort kunnen behalen.