Voorjaarsnota Utrecht: Koers houden in financieel moeilijk tijden  

Als gevolg van de bezuinigingen vanuit het Rijk verkeerden veel gemeenten de afgelopen jaren in financieel zwaar weer. Utrecht heeft tot nu toe het gat kunnen dichten, maar ziet door de teruglopende inkomsten vanuit de Rijksoverheid de financiële opgave nu oplopen naar 76 miljoen euro structureel op een begroting van 2 miljard euro. De gemeente rekent hierbij op een vermindering van de bezuinigingen vanuit het Rijk van 17 miljoen euro. Van het bedrag uit de voorjaarsnota (93 miljoen euro) blijft zo een op te lossen tekort staan van 76 miljoen euro. Utrecht moet, net als veel andere gemeenten in Nederland, daarom lastige maatregelen nemen om dit tekort op te lossen en te kunnen blijven investeren in de stad.

Meest kwetsbaren worden zoveel mogelijk ontzien 

In april is een ambtelijke lijst met concrete bezuinigingsopties naar de gemeenteraad gestuurd. Het college stelt nu uit deze lijst 32 miljoen euro aan bezuinigingsmaatregelen voor. Daarnaast wordt voor 25 miljoen euro aan hervormingen voorgesteld. Door deze maatregelen zal er ook worden bezuinigd op de eigen organisatie. Wethouder Susanne Schilderman (Financiën): “Met deze voorstellen houden we de financiën van Utrecht op orde en nemen we onze verantwoordelijkheid door problemen nu op te lossen en niet door te schuiven naar de toekomst. Onze uitgangspunten daarbij zijn dat we mensen in een kwetsbare positie en kinderen zoveel mogelijk ontzien en dat we de basis op orde houden. Tegelijkertijd houden we onze blik ook gericht op de toekomst door blijvend te investeren in het tegengaan van de klimaatcrisis, woningnood en kansenongelijkheid.”  

Stevige keuzes onvermijdelijk

Het gehele tekort oplossen met bezuinigen, zou een te zware wissel trekken op de stad. Het is daarom een bewuste keuze van het college om een gedeelte van de bezuinigingsopties voor te stellen en ook andere manieren te zoeken om Utrecht financieel gezond te houden. Het college heeft daarom niet alleen de moeilijke keuze gemaakt om te bezuinigen, maar ook om de lasten te verhogen, zoals de toeristenbelasting, de OZB en de tarieven in de parkeergarages van de gemeente. Wethouder Schilderman: “We hebben door de korting van het Gemeentefonds door het Rijk niet de luxe om lastige maatregelen te laten liggen. Het betekent dat de gemeente ook kritisch gaat kijken naar besparingen op de eigen organisatie en dat we zullen gaan hervormen. In september bij de begroting doen we daarvoor de eerste voorstellen.” 

Het zwembad blijft open 

Bij de voorjaarsnota van het Rijk, die vorige maand verscheen, is een deel van de bezuinigingen op het Gemeentefonds teruggedraaid. Zo komt, onder andere, de opschalingskorting vanaf 2026 definitief te vervallen. Wethouder Schilderman: “Het is een goede stap van het Rijk, maar het is niet voldoende. We zien daardoor dat veel gemeenten nu voor hele moeilijke keuzes worden gesteld en in het hele land voorzieningen als zwembaden en bibliotheken mogelijk sluiten. Dat hoeven wij gelukkig nu nog niet, maar het is tijd dat het Rijk verder over de brug komt.” 

Grote opgaven vragen om oplossingen 

De financiële opgave is groot, maar dat is niet de enige opgave waar de stad voor staat. Utrecht heeft te maken met een vol stroomnet, een tekort aan betaalbare huizen en een toenemende vraag naar zorg. Wethouder Schilderman: “Als we niets doen aan het volle stroomnet, moet de stad straks op slot. We willen ook de zorg kunnen blijven leveren aan Utrechters als ze dat nodig hebben. En we moeten blijven investeren in goede en betaalbare huizen voor mensen die opvang nodig hebben en mensen die in onze stad een huis zoeken. Het eerlijke verhaal is dat we deze uitdagingen blijven aanpakken, alleen met minder geld. Maar we blijven investeren in de toekomst van de stad.”

Raadsbehandeling 
De voorjaarsnota 2024 zal op 11 juli worden behandeld in de gemeenteraad en daarvoor in de verschillende commissies. De voorjaarsnota 2024 en de publieksvriendelijke versie vindt u op: www.utrecht.nl/voorjaarsnota.