Schoon en veilig sekswerk in Utrecht

In de komende drie jaar kijkt de gemeente in samenwerking met sekswerkers en andere partners hoe er zo goed mogelijk invulling kan worden gegeven aan deze vormen van sekswerk. Dit voorstel heeft het college vandaag naar de gemeenteraad gestuurd.
 
Eelco Eerenberg, wethouder Volksgezondheid: “Sekswerk is een legaal beroep waarvoor ruimte moet zijn in Utrecht. Op een veilige manier, die past bij de huidige tijdsgeest. Sekswerkers wachten al lang op meer legale mogelijkheden om hun beroep uit te oefenen in de stad en na het advies van Commissie Sorgdrager over de toekomst van het sekswerk, zijn we met de aanbevelingen aan de slag gegaan. We hebben veel gesprekken gevoerd en geluisterd naar sekswerkers en allerlei andere betrokkenen. Op basis daarvan hebben we dit voorstel gemaakt, als start van een veilig, schoon en transparant sekswerkbeleid.”

Advies commissie
Er is op dit moment onvoldoende ruimte in Utrecht voor sekswerkers om hun beroep schoon, veilig en transparant uit te oefenen. De gemeente werkt al een tijd aan de realisatie van meer werkplekken voor sekswerkers in de stad. Dat is niet eenvoudig. Zo zijn meerdere pogingen om een sekswerklocatie op het Nieuwe Zandpad te beginnen in recente jaren mislukt. 
 
Het college van Burgemeester & Wethouders vroeg daarom een onafhankelijke commissie onder leiding van Minister van Staat Winnie Sorgdrager om advies. Eind vorig jaar leverde deze haar rapport op met daarin zes adviezen. Deze gaan onder meer over het vereenvoudigen van regels voor privéhuizen en seksclubs, het mogelijk maken van kleinschalig straatsekswerk (tippelzone) en kleinschalige inpandige locaties voor sekswerk. Daarnaast zag de commissie mogelijkheden om thuiswerken voor sekswerkers legaal te maken.
 
De afgelopen maanden zijn veel gesprekken over het advies van de commissie Sorgdrager gevoerd met onder andere de sekswerkers zelf, hulpverleners, exploitanten van privéhuizen, inwoners, politie en OM. Daaruit bleek het belang om veilig sekswerk in de stad mogelijk te kunnen maken. De gemeente start in eerste instantie met de meest haalbare adviezen als proeftuinen en het makkelijker maken van de procedures voor exploitanten van seksinrichtingen.
 
Thuiswerken vanuit een eigen woning
Op dit moment vindt sekswerk al vaak plaats in een woning. De gemeente wil dit voor één persoon toestaan, in de eigen woning als een aan huis gebonden beroep. Volgens de sekswerkers zelf, en ook de hulp- en dienstverleningspartners, zullen sekswerkers misstanden eerder melden als het is toegestaan om vanuit huis te werken. Andere steden zijn onze stad hier al in voorgegaan en van hun ervaringen leert Utrecht. 

De komende tijd werken we samen met betrokkenen de voorwaarden verder uit. Zo moet de sekswerker ingeschreven staan op het woonadres, moeten de verdiensten die uit het sekswerk uitsluitend ten goede komen aan de sekswerker en wordt aan de buitenkant van een woning geen reclame gemaakt en is niet zichtbaar dat er sekswerk plaatsvindt. Op zijn vroegst gaat de nieuwe regelgeving per 2024 in.

Kleinschalige locatie 
Als tweede proeftuin wil het college ruimte geven aan één of twee kleinschalige locaties waar sekswerkers een werkruimte kunnen huren. Dat biedt relatief veel vrijheid om te werken wanneer ze dat willen, op een plek waar ook andere sekswerkers zijn. Deze kleinschalige locatie krijgt onder andere steun van de sekswerkers zelf, van dienst- en hulpverleners en exploitanten. Ook hiervoor wil de gemeente de regelgeving aanpassen. 
 
De gemeente is bereid om een collectief van sekswerkers in de opstartfase te ondersteunen. Door advies en juridische ondersteuning en hulp bij het vinden van een locatie. Initiatiefnemers met een locatie kunnen hierover met de gemeente in gesprek. De gemeente wijst hiervoor zelf geen locaties aan, maar kan wel helpen bij bijvoorbeeld het voeren van gesprekken met de buurt.

Hulp- en dienstverlening
De commissie Sorgdrager adviseerde de gemeente verder ook aandacht te blijven hebben voor de positie en emancipatie van sekswerkers en toegankelijke hulp- en dienstverlening. Het afgelopen jaar is een pilot gestart met een vertrouwenspersoon die op het snijvlak werkt van zorg en veiligheid. Deze persoon kan ook zorgen voor contact tussen hulpverlening en politie, waarbij het belang van de sekswerker altijd centraal staat. Deze pilot is nog volop in ontwikkeling.

Voor sekswerkers die het vak willen verlaten, zijn er uitstaptrajecten. Dit zijn trajecten op maat, waarin stap voor stap wordt toegewerkt naar een andere werkkring, een opleiding en/of een andere bron van inkomsten. De hulp- en dienstverlening aan sekswerkers zetten we onverminderd voort.
 
Samenwerking
Een modern sekswerkbeleid ontwikkelen, doet de gemeente nadrukkelijk samen met de sekswerkers, de hulp- en dienstverlening, OM en politie en andere betrokkenen. We richten een sekswerkplatform op waar we met elkaar verder invulling geven aan veilig, schoon en transparant sekswerk in Utrecht. Ook blijven we de inwoners van de stad betrekken
 
In lijn met het advies van de commissie Sorgdrager laat de gemeente de proeftuinen en de beleidswijzigingen ‘lerend evalueren’. Een onafhankelijke partij zal het effect ervan onderzoeken. De proeftuinen duren drie jaar en zien we als een start van een duurzame ontwikkeling van sekswerk in Utrecht.