Nacht van de Nacht: gemeente Utrecht schakelt onnodige verlichting uit en roept op tot deelname

Lampen uit
Verlichting heeft negatieve invloeden op onze natuur en maatschappij. Licht is voor de natuur de basis voor gedrag zoals broeden, voedsel zoeken en verplaatsing. Onnatuurlijk licht verstoort dat. Trekvogels bijvoorbeeld vermijden lichtstralen en wijken daardoor van hun beoogde richting af. Bepaalde insecten nemen in aantallen af op plekken met veel verlichting, en daarmee hebben de dieren die deze insecten eten minder voedsel. Maar ook op ons als mens heeft het invloed, bijvoorbeeld ons slaapgedrag. En in het verkeer zorgt teveel licht juist voor meer ongelukken. Om permanent iets te doen aan lichtvervuiling heeft de gemeente, sinds de aangenomen motie in 2017, veranderingen in de openbare verlichting aangebracht. Niet-noodzakelijke buitenverlichting van bijvoorbeeld gebouwen gaat in het grootste deel van de stad standaard uit van 23:00 uur tot 07:00 uur en in de binnenstad vanaf 00:00, met uitzondering van de Dom. De noodzakelijke verlichting, zoals lantaarnpalen, dimt standaard met 50%, in woonwijken tussen 23:00 uur en 07:00 uur en in de binnenstad tussen 00:00 uur en 07:00 uur.

Meer dan een kwart energiebesparing
In 2020 behaalde de gemeente het gestelde doel van 20% energiebesparing (ten opzichte van 2013) voor de openbare verlichting, namelijk 26%. Dit kwam grotendeels door het overstappen op ledverlichting. Kees Diepeveen (wethouder Openbare Ruimte): “We richten de openbare verlichting zo efficiënt en dier- en mensvriendelijk mogelijk in. Zo zorgen we bij vervanging van de openbare verlichting naar ledverlichting ook dat deze geen uitstraling meer naar boven heeft en bij verlichting aan het water schermen we de zijden aan het water af om nachtdieren zoals vleermuizen niet te verstoren. Daarnaast zorgen we dat deze nieuwe ledverlichting een warmere lichtkleur heeft, wat ook beter is voor de dieren.” Op plekken waar de vleermuis veel aanwezig is, plaatsen we waar mogelijk speciale veermuisvriendelijke lampen met amberkleurig licht. Deze lampen worden al gebruikt in de Wim Sonneveldlaan en Smalle Themaat.

Onderzoek naar lichthinder
Soms is ledverlichting hinderlijk voor mensen, bijvoorbeeld mensen met een (visuele) beperking. De lampen kunnen dan verblindend werken. Daarom doet gemeente Utrecht samen met de gemeente Zoetermeer, SOLGU, Bartiméus Instituut voor blinden en slechtzienden, Koninklijke Visio en de stichting Openbare Verlichting Nederland (OVLNL) onderzoek naar hinder door ledverlichting in lantaarnpalen. Deze partijen willen samen een manier ontwikkelen om te bepalen hoeveel hinder een ledlamp veroorzaakt. Zo kunnen gemeentes in de toekomst nog betere keuzes maken op gebied van verlichting. Iedereen kan meedoen met het onderzoek. Meer weten? Kijk op www.utrecht.nl/welkelamp.

Help mee lichtvervuiling tegen te gaan
De gemeente Utrecht roept bedrijven, scholen/universiteiten, sport- en woningbouwverenigingen e.d. op om ook te kijken naar de mogelijkheden om lichtvervuiling tegen te gaan. Zet om te beginnen op 30 oktober samen met de gemeente onnodige binnen- en buitenverlichting uit vanaf 19:00. Voor het structureel verminderen van lichtvervuiling geven de Natuur- en Milieufederaties advies op Aanbevelingen voor bedrijven - Nacht van de Nacht.