Publicaties Rekenkamer 2009 - 2012

De masterplannen meester. Een onderzoek naar het onderwijshuisvestingsbeleid van de gemeente Utrecht (2011)

De gemeente Utrecht heeft in 2002 (voor het voortgezet onderwijs) en 2006 (voor het primair onderwijs), samen met de schoolbesturen, Masterplannen opgesteld om het achterstallig onderhoud van de schoolgebouwen weg te werken. De Rekenkamer concludeert in haar rapport De Masterplannen meester dat er sindsdien diverse onderhouds- en bouwprojecten zijn uitgevoerd, maar dat de uitvoering van de Masterplannen niet op schema ligt. Het benodigde budget is onderschat; de gemeenteraad heeft het budget flink opgehoogd in de loop der jaren. De Rekenkamer constateert dat een voortvarende uitvoering van de Masterplannen is belemmerd, door tekortkomingen in de voorbereiding van de plannen en onvolkomenheden in de werkwijze van de gemeente. Naast het rapport bracht de Rekenkamer een rekenkamerbrief uit over de financiële risico's voor de gemeente van het onderwijshuisvestingsproject Gerrit Rietveld College. Deze brief is door de gemeenteraad in eerste instantie geheim verklaard, omdat de Rekenkamer gebruik maakte van informatie die de economische positie van de gemeente bij de aanbesteding van de bouw kan schaden (amendement 2011/A8). 

De Rekenkamer gaf een toelichting op haar rapport De Masterplannen meester op de raadsinformatieavond van 19 april 2011. De bespreking van het rapport van de Rekenkamer door de commissie Mens en Samenleving was op dinsdag 26 april 2011.

Bespreking van het onderzoek door de raad vond plaats op 12 mei 2011. Voorafgaande aan de bespreking nam de raad het besluit om de geheimhouding van de brief over het Gerrit Rietveld College op te heffen, met uitzondering van een aantal in de brief genoemde bedragen en getallen. 

De raad nam alle aanbevelingen van de Rekenkamer over.

In aanvulling werd door de raad ook een amendement aangenomen waarin het college de opdracht krijgt aanvullende zakelijke afspraken te maken met de schoolbesturen bij nieuwbouw wanneer er sprake is van een "Utrechtse variant". Van de "Utrechtse variant" is sprake wanneer de gemeente meer geld beschikbaar stelt dan is vastgelegd in de Verordening voorzieningen huisvesting onderwijs. Een motie van de VVD, SP, Stadspartij leefbaar Utrecht en Trots op Nederland om terug te grijpen op eerdere afspraken met het schoolbestuur stichting Willibrord over het Gerrit Rietveld College werd niet aangenomen.

Download het hoofdrapport (deel 1) (pdf)
Download het onderzoeksrapport (deel 2) (pdf)
Download het persbericht (pdf)
Download het raadsadvies Onderwijshuisvesting en opheffing geheimhouding Gerrit Rietveld College (pdf)
Download het amendement 2011/A8 (pdf)
Download de presentatie van de RIA van 19 april   (pdf)
Download de openbare versie van de rekenkamerbrief Gerrit Rietveld College (pdf)
Download het amendement 2011/A11 zakelijke afspraken onderwijshuisvesting (pdf)
Download de motie 2011/M17 zakelijke afspraken over Gerrit Rietveld College (pdf)

Jaarverslag 2010 en Jaarplan 2011

Op 30 maart 2011 publiceerde de Rekenkamer haar gecombineerde Jaarverslag 2010/jaarplan 2011 (pdf). In het Jaarverslag/Jaarplan geven wij een overzicht van de rapporten die wij uitbrachten in 2010 en de onderzoeken die zijn of worden opgestart in 2010 respectievelijk 2011.

Maak werk van bijstand - Wordt gevolgd. Vervolgonderzoek naar het re-integratiebeleid van de gemeente Utrecht (2010)

De uitvoering van het re-integratiebeleid voor bijstandsgerechtigden door de gemeente Utrecht moet nog op diverse punten verbeterd worden. Dat blijkt uit het vervolgonderzoek dat de Rekenkamer op donderdag 28 oktober 2010 publiceerde. Eerder onderzochten wij het re-integratiebeleid in 2006. Naar aanleiding van de knelpunten die wij destijds blootlegden gaf de gemeenteraad het college van B en W de opdracht het re-integratiebeleid te verbeteren.

Het college heeft een deel van de knelpunten uit 2006 opgelost. Zo is er een beter zicht op de resultaten van de diverse re-integratie-instrumenten en de aansturing van re-integratiebedrijven door de gemeente is verbeterd.

Er zijn ook besluiten van de gemeenteraad die het college onvoldoende heeft uitgevoerd. De schoen wringt met name bij het aansturen en toerusten van de klantmanagers die bijstandsgerechtigden moeten begeleiden naar werk. In 2006 bleek dat een deel van de klantmanagers over onvoldoende kennis beschikt over klanten en de vele re-integratie-instrumenten die voor de klant kunnen worden ingezet. Uit het vervolgonderzoek blijkt dat dit probleem onvoldoende voortvarend is aangepakt.

Daarnaast schiet het college tekort bij het verbeteren van de informatie over het re-integratiebeleid. De gemeente presenteert met name cijfers, maar het ontbreekt vaak aan verklaringen voor deze cijfers. Waarom werkt het ene instrument beter dan het andere? Zijn er doelgroepen waarvoor het ene instrument beter werkt dan het andere? Wat zijn succes- en faalfactoren van het beleid? Dergelijke vragen blijven deels onbeantwoord. De gemeente kan nog steeds geen antwoord geven op de vraag of klanten dankzij een re-integratietraject sneller werk vinden dan wanneer zij géén re-integratieaanbod zouden krijgen.

Op de raadsinformatieavond van 9 november 2010 gaf de Rekenkamer een toelichting op het rapport. Bespreking van de conclusies en aanbevelingen door de gemeenteraad (commissie Mens en Samenleving) vond plaats op donderdag 16 december 2010.

De Rekenkamer noemt in het rapport de maatregelen die nodig zijn om de eerder genomen raadsbesluiten volledig uit te voeren. Het college heeft toegezegd de aandachtspunten uit het rekenkameronderzoek mee te nemen in de geplande aanpassingen in de werkwijze van de afdeling Sociale Zaken en Werkgelegenheid. 

Download het rapport (pdf)
Download het persbericht (pdf)
Download de presentatie van de Raadsinformatieavond van 9 november

Wordt gevolgd 2010. 6 onderzoeken van de Rekenkamer uit de periode 2006-2009 getoetst op resultaat

Als de gemeenteraad de aanbevelingen van de Rekenkamer Utrecht overneemt in de vorm van raadsbesluiten, moet het college van B en W deze uitvoeren. De Rekenkamer heeft voor 5 eerdere onderzoeken in kaart gebracht in hoeverre het college dit heeft gedaan, namelijk voor:

• Uitgezette gelden – in ijzer en beton (over treasury, 2009);
• Betaalde baan (over loonkostensubsidie, 2008);
• UW Holding BV – Sturing en toezicht (over de verbonden partij UW, 2008);
• Gericht en geregeld (over handhaving van regelgeving, 2007); en
• Berichten aan burgers (over de persberichten van de gemeente, 2007). 

De resultaten zijn gepubliceerd in het rapport Wordt gevolgd 2010 (pdf). Het onderzoek maakt duidelijk dat het college een deel van de raadsbesluiten heeft uitgevoerd, maar ook dat er raadsbesluiten zijn die onvoldoende zijn uitgevoerd. Hierdoor duren gebreken in beleid en bedrijfsvoering voort.  

De Rekenkamer benoemt in het rapport de maatregelen die het college moet nemen om de eerder genomen raadsbesluiten volledig uit te voeren. Daarnaast beveelt de Rekenkamer de raad aan actief invulling te geven aan zijn controlerende taak en periodiek na te gaan of het college van B en W met de raadsbesluiten aan de slag is gegaan. 

Voor het onderwerp re-integratie (Maak werk van bijstand, 2006) heeft de Rekenkamer de belangrijkste beleidsontwikkelingen sinds 2006 beschreven. Over de mate waarin de raadsbesluiten zijn uitgevoerd publiceert de Rekenkamer in het najaar van 2010 een aparte rapportage.    

Op de raadsinformatieavond van 21 september 2010 gaf de Rekenkamer een toelichting op het rapport. 

Bespreking van de conclusies en aanbevelingen door de gemeenteraad (commissie Mens en Samenleving) vond plaats op 28 september 2010. 

De besluitvorming van de raad over het raadsvoorstel van de Rekenkamer vond plaats op de raadsvergadering van 14 oktober 2010. Voorafgaand aan de besluitvorming werd een raadsbreed gedragen amendement (2010/A30) ingediend. Het geamendeerde raadsvoorstel werd vervolgens raadsbreed aangenomen. 

 De amendering door de raad betekent een verdere aanscherping van de beslispunten van de Rekenkamer:

• Vanaf de Verantwoording 2010 rapporteert het college voortaan jaarlijks aan de raad over de stand van zaken van de uitvoering van de raadsbesluiten die zijn genomen naar aanleiding van Rekenkameronderzoeken. 
• Voortaan dient het college 6 weken na een raadsbesluit over een rekenkameronderzoek te komen met een plan van aanpak hoe de besluiten worden geïmplementeerd.   

Download het hoofdrapport (pdf)
Download het onderzoeksrapport (pdf)
Download het persbericht (pdf)
Download de presentatie van 21 september 2010 (pdf)
Download het raadsvoorstel van de Rekenkamer (pdf)|
Download amendement 2010/A30 (pdf)

Leefbaarheidsbudget Utrecht. Een onderzoek naar de doelgerichtheid en resultaatverwachtingen (2010)

Op 1 juli 2010 publiceerde de Rekenkamer het rapport Leefbaarheidsbudget Utrecht. Een onderzoek naar de doelgerichtheid en de resultaatverwachtingen  (pdf). De Rekenkamer onderzocht in hoeverre het leefbaarheidsbudget in opzet doelgericht is en er bij de gemeente zicht is op de doeltreffendheid.

De Rekenkamer concludeert in het onderzoek dat onduidelijk is in hoeverre de leefbaarheid van de stad is verbeterd door de inzet van het leefbaarheidsbudget. Een belangrijke oorzaak is dat de gemeente niet helder maakt wat zij precies verstaat onder leefbaarheid: de doelstelling is onvoldoende duidelijk. Een tweede verklaring is dat een goede analyse van de projecten tot nu toe niet is uitgevoerd.

Omdat met het leefbaarheidsbudget veel geld is gemoeid en met de huidige aanpak het geld mogelijk niet wordt besteed aan de aanpak van de meest urgente leefbaarheidsproblemen, vindt de Rekenkamer het van belang dat de gemeente beter gaat kijken naar de effecten van het leefbaarheidsbudget. 

Op de raadsinformatieavond van dinsdag 24 augustus 2010 heeft de Rekenkamer het rapport toegelicht. Een verslag van deze avond vindt u op de website van de griffie.

Op initiatief van leden van de gemeenteraad werd er een tweede sessie aan het leefbaarheidsbudget gewijd op de raadsinformatieavond van 21 september. De raad wilde ook graag ervaringen van gebruikers van het leefbaarheidsbudget horen. In totaal waren er die avond 14 meepraters. Een verslag van deze bijeenkomst, inclusief de bijdragen van de deelnemers, vindt u op de website van de griffie.

Naar aanleiding van de Raadsinformatieavonden stuurde de Rekenkamer Utrecht de leden van de gemeenteraad op 27 september een brief. De Rekenkamer vindt dat niet alle deelnemers aan het debat tot nu toe, een juist beeld geven van het rapport. In de brief licht de Rekenkamer het onderzoek op hoofdpunten toe. 

De bespreking van de conclusies en aanbevelingen door de gemeenteraad (commissie Mens en Samenleving) staat gepland op 28 september 2010.

Download het rapport (pdf)
Download het persbericht (pdf)
Download de presentatie van de Rekenkamer van 24 augustus 2010 (pdf)
Download de brief van 27 september 2010 (pdf)

Jaarverslag 2009/Jaarplan 2010

Op 9 maart 2010 publiceerde de Rekenkamer het gecombineerde Jaarverslag 2009/jaarplan 2010 (pdf). In het jaarverslag/jaarplan geeft de Rekenkamer een overzicht van de gerealiseerde prestaties in 2009 en de geplande activiteiten voor 2010.

Download het Jaarverslag 2009/Jaarplan 2010 (pdf)

Jeugd en veiligheid - wordt gevolgd (2009)

Op 29 oktober 2009 publiceerde de Rekenkamer het rapport Jeugd en veiligheid - wordt gevolgd (pdf). De Rekenkamer onderzocht in hoeverre de gemeente de raadsbesluiten die voortkwamen uit een eerder rekenkameronderzoek (pdf)naar dit onderwerp in 2005 heeft uitgevoerd en in hoeverre het beleid is verbeterd.

De Rekenkamer concludeert dat er sinds 2005 op een aantal punten verbeteringen zijn doorgevoerd in het jeugd-en-veiligheidsbeleid van de gemeente Utrecht. Bijvoorbeeld wat betreft de analyse van de problematiek die wordt veroorzaakt door jongeren ouder dan 12 jaar. Hierdoor kan de gemeente een gericht beleid inzetten op deze groep. Een verbetering op organisatorisch gebied is bijvoorbeeld de samenwerking tussen de verschillende betrokken partners in het Veiligheidshuis Utrecht. 

Uit het vervolgonderzoek komen ook een aantal verbeterpunten naar voren: de gemeente weet onvoldoende van de problemen die worden veroorzaakt door kinderen jonger dan 12 jaar. Dit belemmert de ontwikkeling van een aanpak voor deze groep. Een tweede verbeterpunt is de samenhang in de gemeentelijke maatregelen op het gebied van het jeugd-en-veiligheidsbeleid. Tot slot doet de Rekenkamer suggesties aan het college van B en W voor het verbeteren van het zicht op de effectiviteit van het jeugd-en-veiligheidsbeleid.

Op de raadsinformatieavond van donderdag 19 november 2009 gaf de Rekenkamer een toelichting op het rapport. De bespreking van het raadsvoorstel vond plaats in de vergadering van de commissie Mens en Samenleving van 24 november 2009. Het voorstel werd door de raad als hamerstuk vastgesteld tijdens de raadsvergadering van 3 december 2009.

Download het rapport (pdf)
Download het persbericht (pdf)
Download concept-raadsvoorstel (pdf)
Download presentatie Raadsinformatieavond (pdf)
Download verslag vergadering Commissie Mens en Samenleving 24 november 2009 (pdf)
Download verslag raadsvergadering 3 december 2009 (pdf)
Download raadsbesluit over rekenkamerrapport Jeugd en Veiligheid - wordt gevolgd (pdf)

Checklist informatievoorziening grote projecten (2009)

Tijdens de raadsinformatieavond van 18 juni 2009 presenteerde de Rekenkamer aan de raad een Checklist informatievoorziening grote projecten (pdf).

Met de checklist wil de Rekenkamer de raad een hulpmiddel bieden voor de beoordeling van de informatievoorziening over grote projecten. De checklist komt voort uit het onderzoek naar het project Stationsgebied, maar is ook te gebruiken voor de beoordeling van de informatievoorziening over andere grote projecten van de gemeente.

De checklist bevat een handzaam overzicht van de cruciale informatie die de gemeenteraad nodig heeft om kaders te kunnen stellen en te kunnen controleren. Hierbij wordt onderscheid gemaakt in de verschillende fases van een project:

I. Bij de start van het project (verkennende fase);

II. Komen tot heldere afspraken tussen raad en college (besluitvormende fase);

III. Informatievoorziening gedurende de looptijd van het project (uitvoering).

Ook bevat de checklist definities van een aantal cruciale begrippen.

Download de Checklist informatievoorziening grote projecten (pdf)

Rapport Project Stationsgebied (2009)

Op 29 mei 2009 publiceerde de Rekenkamer het rapport Project Stationsgebied (pdf). De Rekenkamer deed onderzoek naar het Project Stationsgebied en de rol van de  gemeenteraad daarbij. Zij concludeert dat de gemeenteraad voldoende informatie krijgt over de planning en financiën van het project. De inhoudelijke informatie over de vernieuwing van het Stationsgebied, "hoe gaat het worden?", schiet volgens de Rekenkamer tekort. De raad kan hierdoor op belangrijke momenten onvoldoende invloed uitoefenen op het verloop van dit omvangrijke project. Evenmin kan de raad goed beoordelen of de uitslag van het referendum onder de Utrechtse burgers uit 2002 wel gerespecteerd wordt.

In het rapport doet de Rekenkamer aanbevelingen voor de verbetering van de informatievoorziening aan de raad en voorstellen voor het vergroten van de betrokkenheid van de raad bij het project.

Op de raadsinformatieavond van donderdag 18 juni 2009 gaf de Rekenkamer een toelichting op het rapport.

De bespreking van het raadsvoorstel vond plaats in de raadscommissie Stad en Ruimte van 2 juli 2009. 

Download het rapport Project Stationsgebied (pdf)
Download het persbericht (pdf)
Download het ontwerpraadsvoorstel Informatievoorziening project Stationsgebied (pdf)
Download de presentatie die de Rekenkamer hield op de raadsinformatieavond (pdf)
Download de Checklist grote projecten (pdf)
Download het verslag van de vergadering van de commissie Stad en Ruimte van 2 juli 2009 (pdf)

Jaarverslag 2008/Jaarplan 2009

Dit gecombineerde jaarverslag 2008 en jaarplan 2009 verschaft een overzicht van de gerealiseerde prestaties in 2008 en de geplande activiteiten voor 2009 van de Rekenkamer Utrecht.

Download het Jaarverslag 2008/Jaarplan 2009 (pdf)

Rekenkamerbrief Uitgezette gelden - in ijzer en beton (2009)

Op 15 januari 2009 publiceerde de Rekenkamer de rekenkamerbrief Uitgezette gelden - in ijzer en beton (pdf). De Rekenkamer constateert in de rekenkamerbrief dat de gemeente Utrecht voorzichtig omgaat met het geld dat zij tijdelijk niet nodig heeft. De afdeling die het geld beheert, de Treasury, blijft ruim binnen de landelijke en gemeentelijke regels, bijvoorbeeld bij de keuze van financiële instellingen voor gelduitzettingen. Op dit moment heeft de gemeente € 225 miljoen voor langere tijd uit staan (tot 2013 en 2016). De Rekenkamer stelt ook dat de gemeente de afstemming tussen lenen en op de bank zetten moet verbeteren: de gemeente moet nu waarschijnlijk lenen terwijl zij geld genoeg heeft, maar daar niet aan kan komen omdat het voor langere tijd is vastgezet.

Download de rekenkamerbrief Uitgezette gelden - in ijzer en beton (pdf)
Download de reactie van het college (pdf)
Download het nawoord van de Rekenkamer (pdf)
Download het persbericht (pdf)