Jeugd
Wat zijn de komende 10 jaar de belangrijkste ambities, doelstellingen en opgaven voor de jeugd in onze stad? Dat staat in de beleidsnota ‘Samen opgroeien, samen opvoeden’. Hier een samenvatting van deze nota.
Lees de beleidsnota ‘Samen opgroeien, samen opvoeden’ (2025-2034)
De kern van de nota
De belangrijkste boodschap van de beleidsnota is ‘It takes a village to raise a child’. Daarmee bedoelen we dat opgroeien en opvoeden in Utrecht iets is dat we samen doen: ouders en kinderen, buren die er voor elkaar zijn, medewerkers op de kinderopvang, leerkrachten, sporttrainers, jongerenwerkers en medewerkers in de jeugdhulp.
Ambitie: wat we willen
In de stad Utrecht wonen ruim 70.000 kinderen van 0-17 jaar. Dat is bijna 20% van alle Utrechters. We willen dat al deze kinderen en jongeren in Utrecht kansrijk opgroeien in een stabiele, gezonde, stimulerende en liefdevolle omgeving. Bij ouders of, als dat niet kan, bij vaste opvoeders die zorgen voor veiligheid en geborgenheid. In de beleidsnota staat hoe we dat willen bereiken.
Onze doelen
We willen dat kinderen en ouders veerkrachtig zijn en elkaar vaker helpen bij opgroei- en opvoedvragen. Waar nodig bieden we op tijd ondersteuning en passende hulp. Die ondersteuning en hulp kan komen van leerkrachten, vrijwilligers, jongerenwerk of medewerkers uit de jeugdhulp. Zij werken allemaal samen.
Lees meer over hulp bij opvoeden en opgroeien
Tegelijkertijd wordt er landelijk flink bezuinigd op jeugdhulp en onderwijs. Dus hebben gemeenten, waaronder Utrecht, te maken met een tekort aan geld, ruimte en (zorg)personeel. Daarom moeten we goed kijken welke vragen echt bij de jeugdhulp thuishoren, en welke misschien ook op een andere manier opgelost kunnen worden. Alleen zo kunnen we ervoor zorgen dat er op tijd goede én betaalbare jeugdhulp is voor kinderen en gezinnen die dat echt nodig hebben.
Opgaven: dit zijn onze taken
We werken aan de doelen via 8 opgaven:
We sluiten aan bij vragen die jongeren en ouders hebben over opgroeien en opvoeden. We werken samen vanuit gelijkwaardigheid. En luisteren goed naar de oplossingen die jongeren en ouders, met hulp vanuit hun omgeving, zelf zien. Daarbij kijken we niet alleen naar het kind, maar ook naar de omgeving, omdat veel vragen en problemen daar ontstaan. Denk aan schulden thuis van ouders, ouders met psychische problemen of die scheiden. Maar ook prestatiedruk op school of vanuit de samenleving kan leiden tot onzekerheid of somberheid.
Opgroeien en opvoeden is iets dat we samen doen, met de buurt, wijk en stad. Het gaat daarbij om wat jongeren en ouders met en voor elkaar doen, aangevuld met ondersteuning van medewerkers/ professionals uit het onderwijs, vrijwilligers, sportcoaches, jongerenwerk, jeugdhulp enzovoorts. Dit noemen we de pedagogische basis. En die willen we versterken.
Zo willen we werken volgens het programma Vreedzaam. Dit programma leert jongeren en ouders hoe zij zelf vragen en problemen kunnen bespreken en hun steentje kunnen bijdragen aan een positieve omgeving thuis, met vrienden en op school. Ook willen we de samenwerking versterken van alle partijen die met jongeren en ouders werken. En ervoor zorgen dat organisaties makkelijk te vinden en te bereiken zijn, zowel voor elkaar als voor ouders.
De eerste 1000 dagen van kinderen zijn belangrijk voor de rest van hun leven. We willen dat er voldoende plekken zijn waar ouders en kinderen samen kunnen spelen, leren en groeien. We werken samen met partners in de stad om kinderen een passende plek in de kinderopvang te bieden - zo dicht bij huis en zo gewoon als mogelijk, samen met leeftijdsgenootjes of hun broertjes en zusjes.
We vinden het belangrijk dat de gemeente, scholen en jeugdhulpaanbieders goed samenwerken. We willen graag dat ook andere partijen met ons gaan samenwerken, bijvoorbeeld sport en jongerenwerk. Ook maken we het onderwijs toegankelijker voor iedereen en werken we beter samen met het speciaal onderwijs.
Kinderen, jongeren en ouders die dezelfde vragen of zorgen hebben kunnen veel steun vinden bij elkaar. Daarom willen we vaker ondersteuning en (jeugd)hulp in groepen bieden. Soms werken professionals van verschillende organisaties hierbij samen. Het is belangrijk dat professionals goed aansluiten bij de vragen en zorgen die er leven bij jongeren of hun ouders. Ook ná de hulp en ondersteuning in een groep zoeken jongeren of ouders elkaar vaak nog op. Zo wordt hun netwerk groter en sterker.
Niet voor elke vraag over opvoeden of opgroeien is jeugdhulp nodig. Daarom werken we eraan dat mensen een stevig netwerk hebben in de buurt, zodat ze daar terecht kunnen voor hulp. Als jeugdhulp wel nodig is, bieden we dit zoveel mogelijk in de buurt aan. De buurtteams bijvoorbeeld geven basishulp. Er blijft dan (aanvullende) hulp beschikbaar voor de kinderen en gezinnen die het nodig hebben. We bieden waar het kan hulp in een groep en maken meer gebruik van e-health, in plaats van of in aanvulling op een-op-een hulp. Organisaties in de aanvullende jeugdhulp delen hun kennis met andere organisaties, zodat er altijd passende ondersteuning in de buurt is.
We willen dat kinderen opgroeien in een gezin, het liefst in hun vertrouwde omgeving. En we willen voorkomen dat er kinderen uit huis worden geplaatst. Dit doen we door passende hulp te bieden in de thuissituatie en ook de oorzaken van problemen zoals geldzorgen, relatieproblemen of huiselijk geweld aan te pakken. Dit vraagt goede samenwerking van alle professionals die werken met het gezin.
Maar soms oordeelt de rechter dat thuisblijven te onveilig is en wordt er toch gekeken of een uithuisplaatsing zou kunnen helpen. Ook dan willen we ervoor zorgen dat kinderen zo thuis mogelijk kunnen opgroeien, bijvoorbeeld in een pleeggezin, een gezinshuis of een kleinschalige woonvorm.
We willen dat jongvolwassenen (16-23 jaar) zo zelfstandig mogelijk meedoen aan de samenleving. We helpen jongeren met een soepele overgang naar een leven met meer verantwoordelijkheden. Bijvoorbeeld bij belangrijke overgangsmomenten in het leven van jongeren, zoals van onderwijs naar werk, of van jeugdhulp met verblijf naar zelfstandig wonen. Als er hulp nodig is, kijken we samen met jongeren welke hulp ze kunnen krijgen vanuit de gemeente (die hulp komt dan niet meer vanuit de Jeugdwet maar vanuit de Wet Maatschappelijke Ondersteuning) of vanuit de zorgverzekering (Zorgverzekeringswet).