Unbox jezelf en Unbox een ander

Met de campagne ‘Unbox jezelf en Unbox een ander’ willen we jongeren en hun omgeving stimuleren om met elkaar in gesprek te gaan over mentale gezondheid.

De centrale gedachte achter de campagne is het unboxen: jezelf laten zien en delen wat er speelt. De omgeving van jongeren kan hierin een belangrijke rol spelen door het gesprek aan te gaan en te luisteren. 

De campagne is in samenwerking met FC Utrecht. FC Utrecht en de gemeente Utrecht bieden een programma aan in samenwerking met de Play Mental Foundation, waarbij we jongeren uitnodigen om te praten over mentale gezondheid. Maandelijks organiseren we bijeenkomsten op scholen of sportverenigingen waar jongeren in gesprek kunnen gaan over dit thema. 

Unbox jezelf

Zit je niet zo lekker in je vel? Voel jij je soms eenzaam? Lopen dingen in je leven soms anders dan je wil? Zit je daar mee en maakt dat je onzeker, gestrest, leeg of verdrietig? Op deze pagina krijg je tips om te praten over hoe je je voelt: unbox jezelf.

Maxim over je onbelangrijk voelen

Maxim vertelt in deze video waar het onbelangrijk voelen bij hem vandaan is gekomen. Daarnaast geeft hij een tip wat je kan doen als je hiermee zit.

Je bent niet de enige

Om je heen en op social media lijkt het soms of alles perfect is en iedereen gelukkig is. Tegenvallers, fouten maken en niet lekker in je vel zitten horen ook bij het leven. Je bent niet de enige. We hebben allemaal wel eens last van onzekerheid, angst, prestatiedruk, eenzaamheid en/of somberheid. 

Praten over gevoelens en gedachten helpt

Praten over hoe je je echt voelt lucht op. Veel mensen vinden het lastig om te praten over hun gedachten, gevoelens of problemen. Ze willen anderen niet lastigvallen, zijn bang voor iemands reactie, denken dat ze het erger maken of dat het toch niet helpt. Misschien ervaar jij dat ook zo. Maar praten over je gevoelens en gedachten kan juist een opluchting zijn.

Deze gesprekstips kunnen je helpen. 

Bedenk met wie je wilt praten

Kies iemand uit bij wie je je vertrouwd voelt, van wie je denkt dat die er voor je zal zijn. Bijvoorbeeld je ouders, vriend/vriendin. Of iemand anders in je omgeving met wie je een goede band hebt, zoals je opa of oma, oom of tante, de mentor op school of iemand van je sportclub.

Ga samen iets doen tijdens het praten

Tijdens een activiteit is het vaak gemakkelijker om een gesprek te starten. Bijvoorbeeld tijdens het sporten, gamen, een wandeling of tijdens het koken of afwassen. Het kan dan ook helpen om over iets luchtigs te beginnen en wanneer het goed voelt te vertellen over hoe jij je voelt. Het kan helpen om van tevoren aan te geven dat je graag iets wilt bespreken, maar nog niet zo goed weet hoe. 

Schrijf van tevoren voor jezelf op wat je wil bespreken en welke vragen je hebt

Als mensen je willen helpen, komen ze soms al met oplossingen terwijl ze nog niet het hele verhaal kennen. Maak een lijstje met dingen die je wilt zeggen. Als jij hebt gezegd wat je wilde zeggen, kan de ander met je meedenken over hoe je daar mee om kunt gaan. Het kan ook zijn dat je gewoon wilt dat iemand luistert. Je hebt niet altijd een oplossing nodig. Geef dat vooral aan bij degene met wie je in gesprek gaat.

Schrijf een brief of appje naar de ander

Als je het lastig vindt om 'face-to-face' te vertellen waar je mee zit, kan het helpen om eerst te appen dat je het fijn vindt om er samen over te praten. Of schrijf een brief waarin staat waar je mee zit. Deze brief hoef je niet per se aan de ander te geven, maar het kan helpen om je gedachten op een rij te zetten.

Soms is het lastig om goed voor jezelf te zorgen, maar dit kan wel helpen om je beter te voelen.

Zorg voor tijd voor jezelf

Door altijd bezig te zijn en geen rust te nemen kun je emoties als zwaarder ervaren. Geef rust aan jezelf om ook ruimte te geven aan emoties. Vind activiteiten die je helpen ontspannen, zoals lezen, films kijken of gamen. Blok vaste momenten in je agenda om je rust te nemen.

Gezonde levensstijl

Zorg goed voor jezelf door gezond te eten, regelmatig te bewegen en genoeg rust te nemen. Maar vergeet niet: af en toe genieten van lekkere dingen is ook oké. Het gaat om de balans.

Nee leren zeggen

Door 'nee' te zeggen geef je een grens aan. Hierdoor bespaar je energie en tijd. Door dit bewust te doen, doe je meer dingen waar je echt achter staat en van geniet. Door overal ‘ja’ op te zeggen kan je soms te veel hooi op je vork nemen. 'Nee’ zeggen kan lastig zijn. Daarom kan het helpen om dit goed voor te bereiden. Bedenk van tevoren hoe je 'nee’ gaat zeggen en houd je hier ook aan. Ook kan het helpen dit bijvoorbeeld te oefenen met mensen in je omgeving.

Gebruik minder social media

Probeer je tijd op social media te beperken. Te veel gebruik kan negatieve gevoelens veroorzaken. Het kan helpen bepaalde social media te verwijderen van je telefoon. Of stel een maximale schermtijd op je telefoon in. Verder kan je bijvoorbeeld push notificaties uitschakelen of instellen dat je niet getagd kan worden. Hierdoor is de verleiding om op je telefoon te kijken kleiner. 

Positieve gedachten

Gebruik positieve gedachten om meer zelfvertrouwen te krijgen. Het kan helpen iedere dag op te schrijven waar je dankbaar voor bent. Hierdoor stimuleer je positieve gedachten en ervaringen. Soms voel je je slecht door een negatieve ervaring. Het kan dan helpen je te richten op de dingen die goed gaan in je leven. Ook is het goed als je er bewust van bent dat een negatief beeld niet altijd de realiteit is. Door hierover te praten met je omgeving kom je misschien tot nieuwe inzichten. 

Contact met vrienden en familie

Onderhoud contact met vrienden en familie. Sociale steun kan je zelfvertrouwen vergroten. Vind je dit lastig? Kijk dan eens bij de programma's van Join us. Zij kunnen je hierbij helpen.

Vind je het te lastig om de stap te zetten naar een vertrouwd persoon of weet je echt niet hoe je dit aan kunt pakken in jouw situatie? Je kunt ook anoniem praten of chatten. 

Dit zijn de Utrechtse hulplijnen

Bekijk een totaaloverzicht van alle landelijke hulplijnen (telefoon, chat en forum)

Je bent niet alleen. Meer jongeren hebben (ongeveer) dezelfde ervaringen. Luistertip: de podcast Hey, het is oké. Hierin gaat Reinjan Prakke langs bij 5 jongeren. Sarah (21), Mees (24), Jennate (19), Isaac (21) en Dionysia (19) delen hun eigen bijzondere verhaal. Ze vertellen hoe het was om zich alleen te voelen. En over hoe ze ontdekten dat ze niet de enige waren.

Of luister naar de podcast van Tim Senders. In De Handleiding praat Tim Senders met jongeren en experts over geestelijke gezondheid. Bijvoorbeeld over eenzaamheid en prestatiedruk.

Wil je met andere jongeren praten over hoe jij je voelt? En lukt dat niet in je eigen omgeving? Dan kun je bijvoorbeeld hier terecht:

Heb je al veel geprobeerd, maar blijf je hetzelfde gevoel ervaren? Dan kan bijvoorbeeld een jongerenwerker, een medewerker van het buurtteam of jouw huisarts je misschien ondersteunen. Jongerenwerk Utrecht is er voor jou als je een steuntje in je rug nodig hebt.

Je kunt terecht bij het buurtteam met al jouw vragen of problemen. Je vindt het buurtteam ook op het Science Park en op verschillende locaties van de mbo scholen. 

Vind jouw buurtteam

Kijk ook eens op de website van het mbo, hbo en universiteit voor mogelijkheden:

ROC Midden Nederland

MBO Utrecht

Nimeto Utrecht

Hogeschool Utrecht

HKU

Universiteit Utrecht

Universiteit voor Humanistiek

Grafisch Lyceum Utrecht

Handig om te weten

Heb je vragen over je mentale of fysieke gezondheid? Bijvoorbeeld over een burn-out of verslaving? Kijk dan zeker even op Studentenzorgwijzer.nl voor meer informatie over gezondheid. 

Unbox een ander

Mensen in de omgeving van jongeren doen er toe. Als vriend, vriendin, ouder, leerkracht, trainer of mentor ben jij degene waar ze terecht kunnen als het niet zo goed met ze gaat.

Roos over je eenzaam voelen

Roos vertelt in deze video hoe haar eenzaamheid is ontstaan en hoe zij het bespreekbaar heeft gemaakt. Bovendien geeft ze tips hoe je kunt helpen als je merkt dat iemand zich eenzaam voelt.

Marik over je onzeker voelen

Marik vertelt in deze video waar zijn onzekerheid vandaan komt en hoe hij het bespreekbaar heeft gemaakt. Ook geeft hij tips wat je kan doen als je merkt dat iemand zich onzeker voelt.

Niet makkelijk

Een gesprek aangaan met iemand die niet lekker in zijn vel zit kan lastig zijn. Bijvoorbeeld omdat je bang bent dat het ongemakkelijk wordt, je niet precies weet wat je voor diegene kunt betekenen of hoe je moet reageren.

Wel belangrijk

Ook voor de verteller kan het moeilijk zijn: diegene moet zich kwetsbaar opstellen zonder te weten hoe de ander reageert. Maar je bent er al door er voor iemand te zijn en naar iemand te luisteren. Soms kan je het niet oplossen, maar alleen al het luisteren kan enorm bevrijdend zijn voor de ander.

Probeer goed te luisteren naar wat iemand vertelt

Het is makkelijk om de problemen van de ander weg te wuiven of meteen advies te geven. Neem het serieus. Soms kan je je moeilijk verplaatsen in de ander of kunnen het in jouw ogen kleine problemen zijn. Probeer je liever in te leven in de ander en door te vragen. Laat iemand zijn verhaal vertellen, stel open vragen en vraag door. Open vragen zijn vragen die je niet kunt beantwoorden met ja of nee. Als je merkt dat iemand ergens liever niet over door praat, kun je vragen wat het zo lastig voor hem/haar/hen maakt.

Luister zonder oordeel

Luister en praat zonder vooroordelen met de jongere. Bespreek samen wat hij of zij voelt, denkt en meemaakt. Dit helpt de jongere om zijn of haar eigen grenzen en verlangens te ontdekken. Wanneer de jongere leert deze beter te herkennen en verwoorden, zal hij/zij/hen in tijden van stress gemakkelijker hun behoeften en grenzen aangeven. Let hierbij ook op je lichaamstaal. Laat zien dat je echt luistert door te knikken, samen te vatten wat de jongere zegt, en door door te vragen zonder meteen een mening te geven.

Vraag wat de ander nodig heeft

Geef niet direct oplossingen of advies. Vraag bijvoorbeeld 'Wil je advies? ' of 'Heb je liever dat ik gewoon naar je luister?'. Geef alleen advies als iemand daar behoefte aan heeft. Het belangrijkste is dat je luistert. 

Laat ongemak, heftige emoties of moeilijke situaties er zijn

Het maakt niet uit als je even niets weet te zeggen. Soms is niets zeggen ook prima, of zeggen dat je niet precies weet wat je moet zeggen. Je geeft de verteller dan het gevoel dat diegene zich bij jou kwetsbaar op kan stellen.

Begin niet meteen over je eigen ervaringen

Je wilt misschien laten zien dat je de ander begrijpt door te vertellen over vergelijkbare gevoelens of ervaringen. Maar het risico is groot dat je het gesprek hiermee overneemt en de ander niet de ruimte geeft om het verhaal kwijt te kunnen. Of je vult hierdoor in wat ze ervaren of bedoelen.

Kom er later op terug

Als je op een later moment op het gesprek terugkomt, toon je aan de ander dat je hebt geluisterd en hebt ingezien dat ze ergens mee zitten dat niet direct verdwenen is. Bovendien weten ze dan dat ze bij je terug kunnen komen om erover te praten.

Met de tool 'De Checkers' kan je, door modules te volgen, oefenen om een jongere in je omgeving te helpen. Je leert hier te herkennen dat iemand niet lekker in zijn vel zit, een goede gesprekspartner te zijn en iemand verder te helpen.

Lees meer over De Checkers en start de modules

Wil je er voor andere jongeren zijn? Soms heb je zelf een fase achter de rug waarin je je wat minder voelde en/of vind je het fijn om iets voor een ander te doen. Dat kan als vrijwilliger. Kijk voor de mogelijkheden op deze websites; 

Hulp en contact Unbox jezelf en Unbox een ander

Telefoon

14 030

E-mail

volksgezondheid@utrecht.nl